1. Zahajenje
Zahajenje druheho posedźenja prěnjeho Serbskeho sejma přez starobnostnu presidentku Edith Pjenkowu.
2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja
Edith Pjenkowa so jednohłósnje jako předsydka posedźenja wopodstatni.
3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja
Jako pismawjednik so dobrowólnje namjetuje Alexander Pólk.
Namjet so přiwza, jedyn zapósłanc so hłosa zda.
4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow
Přitomnosć zapósłancow so přez lisćinu zwěsći.
Wuslědk: 17 horjeka mjenowani zapósłancy su přitomni.
Dodawk: Hajko Kozel posedźenje wokoło 17:00 hodź. wopušći. Z tym so ličba přitomnych zapósłancow na 16 zniši.
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad
Měrćin Krawc předstaji namjet dnjoweho porjada:
„13:00 hodź. – 1. dźěl posedźenja
1. Zahajenje (Starobnostna presidentka)
2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja (namjet: Edith Pjenkowa)
3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja
4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad (Namjet/namjet na změnu – Měrćin Krawc / Christoph Haensel)
6. Poskitk rozmołwy za hosći (ca. 30 min.)
7. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.
8. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela
9. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019 (namjet – Christoph Haensel)
10. Dalše naležnosće
15:30 hodź. – přestawka, 16:00 hodź. – 2. dźěl posedźenja
11. Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu (Hanzo Wylem-Keł)
12. Diskusija a ewtl. wobzamknjenje: Postajenje ćežišćow, zaměrow, dźěłoweho wašnja, ewtl. tworjenje a społnomócnjenje wuběrkow a wotpowědnych načolnistwow (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
13. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
14. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu (namjet – Christoph Haensel)
15. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwo měra (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna narok zastupnistwa (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
17. Diskusija a wobzamknjenje: Změna manifest (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“
1. namjet na změnu wot Měrćina Krawca: Dodaće třoch dalšich dypkow:
- krótku rozprawu k wólby přez wólbneho nawodu Hagena Domašku
- rozprawa k finančnej situaciji Sejma přez Handrija Wjeńka
- zdźělenka k dalšemu pojednanju nastupajo starostow, kiž su nětko zapósłancy Sejma
Namjetuje so, zo tute tři dypki so mjez dypkomaj 6. „Poskitk rozmołwy za hosći“ a 7. „Mjezsobne předstajenje zapósłancow“ zaměstnja.
2. namjet na změnu wot Hanza Wylem-Keła (předstaji Měrćin Krawc): Změna rjada 2. dźěla posedźenja.
Namjetuje so, dypki 13 do 17, kotrež su jenož změny hižo wothłowoanych wobzamknjenow, a powěsći nastupajo wuhlowu komisiju a iniciatiwu „Wšě wsy wostanu“ prjede dypka 11. „Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu“ sadźić, dokelž so wo relatiwnje krótke naležnosće jedna, při kotrychž so žadyn wulki diskusijny potencial njewočakuje.
Dodawk přez Edith Pjenkowu: Slědujo na wólbnu rozprawu Hagena Domaški wudźěla so zbytne wopisma na zapósłancow, kiž njeběchu při prěnim posedźenju dla 17.11. w Slepom přitomni.
[Přispomnjenje pismawjednika: Techniskeho defekta dla je zwukowy protokol na tutym městnje přetohrnjeny. Pokročuje hakle na spočatku dypka 9 dnjoweho porjada „Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma“. Tohodla njeje dospołnosć podaćow protokola na tutym městnje garantowana.]
Dnjowy porjad so z woběmaj namjetomaj na změnu jednohłósnje wobzamknje. Z toho sćěhuje slědowacy dnjowy porjad:
„13:00 hodź. – 1. dźěl posedźenja
1. Zahajenje (Starobnostna presidentka)
2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja (namjet: Edith Pjenkowa)
3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja
4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad (Namjet/namjet na změnu – Měrćin Krawc / Christoph Haensel)
6. Poskitk rozmołwy za hosći (ca. 30 min.)
7. Rozprawa a wuhódnoćenje wólby (Hagen Domaška)
8. Zdźělenka k dalšemu pojednanju ze zapósłancami, kiž su tež starosća -Sylwija Stefanowa
9. Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma (Handrij Wjeńk)
10. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.
11. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela
12. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019 (namjet – Christoph Haensel)
13. Dalše naležnosće
15:30 hodź. – přestawka, 16:00 hodź. – 2. dźěl posedźenja
14. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
15. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu (namjet – Christoph Haensel)
16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwo měra (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
17. Diskusija a wobzamknjenje: Změna narok zastupnistwa (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
18. Diskusija a wobzamknjenje: Změna manifest (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“
19. Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu (Hanzo Wylem-Keł)
20. Diskusija a ewtl. wobzamknjenje: Postajenje ćežišćow, zaměrow, dźěłoweho wašnja, ewtl. tworjenje a społnomócnjenje wuběrkow a wotpowědnych načolnistwow (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“
6. Poskitk rozmołwy za hosći
a) Rěčnik towarstwa Bautzner Frieden so podźakuje za přeprošenje přez Hanza Wylem-Keła. Towarstwo a Serbski Sejm mataj samsny politiski zaměr.
Nimo toho chce runje tak přeprošenje wuprajić: dnja 30.01.2019 so Willyjej Wimmerej myto Budyskeho měra, a towarstwje Leuchtturm-Majak e.V. myto za socialny angažement spožčetaj. Přeprošenje předleži w pisomnej formje.
- Hanzo Wylem-Keł: Rozłoži zwisk k towarstwje. Dyrbi so wuzběhnyć, zo so zarjadowanja towarstwa Bautzener Frieden stajnje z přełožkom do serbšćiny přewjedu. Chcu přeprošenje rady přiwzać a so dnja 30.01. sobu wobdźělić.
- Tomaš Čornak: Wuzběhnu paralely mjez zaměrami towarstwa a Serbskeho sejma. Sym při spožčenju myta měra 2018 pódla był a wupraju so za wopyt zarjadowanja dnja 30.01.2019.
- Udo Nikuš: Budyski měr lěta 1018 je so po 15 lětow wójny mjez „němcami a polakami“ [sic] wobzamknył. W tutym zwisku skedźbnju na dalše zarjadowanje: dnja 08.05.2019 wotmě so w Mužakowje měrowa konferenca. Sejm měł so wobdźělić, jako symboliski akt wujednanja mjez serbami a mjezynarodnje.
- Handrij Kluga: Kak šće přełožk do serbšćiny konkretnje zrealizowali?
Wotmołwa: Zamołwity bě Budyšan Andreas Throniker. Na naprašowanje budźe zawěsće wotmołwić.
b) Tomaš Čornak namjetuje zhotowić lisćinu hosći. Tuta pismawjednikej předleži.
c) Christoph Haensel: Sym dokumenty a rozprawu k wólbje někotrym přećelam předpołožił, kiž maja nazhonjenja w konteksće zwjazkowych, socialnych a dalšich wólbow. Posudźuja, zo běchu organizacija a wólbny porjad přikładnje wudźěłanaj.
=> Hagen Domaška: Iniciatiwa Serbski Sejm a wólbne předsydstwo su so wědomje za přikładom wólby Serbskeje rady Braniborskeje orientowali.
7. Rozprawa a wuhódnoćenje wólby
Hagen Domaška rozprawja wo wuhódnoćenju wólbow. Rozprawa předleži pisomnje w němskej a jendźelskej rěči. Tuchwilu pyta so hišće přełožer do serbšćiny.
Wšě wólbne podłožki leža pola wólbneho nawodu Hagena Domašku. Wotpowědujo postajenjam wólbneho porjada so za poł lěto zniča resp. archiwuja.
Rozprawa wobsteji z dweju dźělow. Dźěl A wopisa pozadki a wólbny proces, dźěl B wopřija wuslědk, statistiske wuhódnoćenje a doporučenja wólbnych wobkedźbowarjow za přichodne wólby.
Dźěl B je so hižo Axelej Arltej wot Serbskich Nowinow a na Holgera Wieczoreka wot Noweho Casnika přepodał a je z takrjec hižo wozjewjeny.
Wólbny nawoda Hagen Domaška je zwólniwy dalše statistiki z datow wuhódnoćić a je je-li trěbnje wozjewić, hejzo wotpowědne wobzamknjenje Serbskeho sejma předleži.
Přiłoha wólbnej rozprawje wopřija:
- synopsu wólbneho porjada, přirunajo z wólbnym porjadom wólbow Serbskeje rady w Braniborskej
- wólbny porjad w delnjoserbskej rěči
- dospołny set wólbnych podłožkow, kiž su so registrowanym wolerjom słali (wólbne wozjewjenje, wólbne wopismo, hłosowanski lisćik, informaciske łopjeno)
- mjezyrozprawa wólbneho nawodu na Radu starostow z dnja 03.10.2018
- informaciske pismo na
- serbske institucije z dnja 27.06.2018
- serbske towarstwa a zwjazki z dnja 29.06.2018
- serbskich duchownych a wosadow z dnja 03.07.2018
- wjesnanostow w serbskim sydlenskim rumje z dnja 09.07.2018
kaž tež daty připósłanja wotpowědnych pismow
- mustr wopisma k pomjenowanju jako zapósłanc do Serbskeho sejma
- anonymizowana lisćina wšěch akceptowanych wólbnych registracijach
- stejišćo mjezynarodnych wólbnych wobkedźbowarjow, kiž běchu při wuličenju hłosow dnja 03.11.2018 přitomni
- rukopisny protokol wuličenja dnja 03.11.2018.
komentary a prašenja:
a) Alexander Pólk: Štó dokładnje je awtor doporučenjow za přichodne wólby, jenož eksterni wobkedźbowarjo abo tež wólbny komisija?
=> Hagen Domaška: Wobě skupinje stej doporučenja zhromadnje spisałoj.
b) Kito Pjenk: Starosće wo škit datow: Njeda so při wosebje małych gmejnow z pomocu statistiskich datow dokładnje identifikować, štó je sobu wolił? Abo dawa mechanizm, kiž to w dosahacej měrje anonymizuje?
=> Hagen Domaška: Daty su tak anonymizowane, zo jenož gmejny z wjace hač pječ wolerjemi su wuklučowane. Mjeńše gmejny so pawšalnje pod „dalše“ zja.
c) Měrćin Krawc: Su so hišće po ličenju hłosow dnja 03.11.2018 dalše signifikantne mnóstwa wólbnych lisćikow zapodali?
=> Hagen Domaške: Ně, jenož něhdźe 10 do 15.
d) Udo Nikuš: Dyrbimy wuzběhnyć, zo so hižo při prěnich wólbow do Serbskeho sejma podźěl na žónskich zapósłancow 37% docpě. Zwjazkowy sejm po 30 lětach němskeje jednoty ani 30% njedocpěje.
e) Christoph Haensel: Wobmyslenja dla škita datow w zwisku z DSGVO: Njeby so po směrnicach DSGVO do wozjewjenja rozprawy najprjedy wotpowědne přihłósowanje kandidatow do Sejma zběrać dyrbjało? Njeje wozjewjenje personalnych datow kandidatow w rozprawje přestupjenje směrnicow DSGVO?
=> Hagen Domaška: Kandidaća su w tutej naležnosći njejsu naprašowali. Wotpowědne daty nastupajo starobu, powołanje, bydlišćo, atd. su so drje wot kandidatow samych přez krótkoportrety w serbskich medijach wozjewili. Z tym njewopřija rozprawa žane daty, kiž njeběchu hižo tak abo znak zjawnje znate. Nimo toho su zapósłancy Serbskeho sejma nětko wosoby zjawnosće, z tym su drje wězo wěste informacije zjawne znate/přistupne.
=> Jan Kosyk: Hdźež njeje skoržićel, tam njeje sudnik. Njetrjebamy sebi žane starosće wo skóržbje na bazy DSGVO činić.
f) Hanzo Wylem-Keł: Prošu wuslědki wólby tež na załožbu [mjeno so njeje nažel wot pismawjednika zrozumiło] zdźělić.
=> Hagen Domaška: Wězo. Nimo toho so wuslědki tež do UNPO zapodadźa.
h) Christoph Haensel: Na kotre konkretne wašnje so přichodne archiwizowanje wólbnych podłožkow přewjedźe?
=> Měrćin Krawc: Tute prašenje je nadawk za jedyn wotpowědny wuběrk. Tohodla so hakle w dypku 20. dnjoweho porjada z tym zaběramy.
8. Zdźělenka k dalšemu pojednanju ze zapósłancami, kiž su tež starosća
Měrćin Krawc přednjese zdźělenku wjednicy Rady starostow Sylwije Stefanoweje.
Slědowace zapósłancy Serbskeho sejma złoža jeje zastojnstwo jako starosta, hrožaceho interesoweho konflikta dla: Jadwiga Pjacec, Edith Pjenkowa a Ignac Wjesela.
9. Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma
Handrij Wjeńk poskića tabelariske zjeće dotalnych darowanjow přez kandidatow a zapósłancow. Naslědne podaća su drje njedospołne, dokelž njedachu so darowanja jenož w pjenježnej formje ale tež na přikład přez poskitk darmotneho wužiwanja rumnosćow atd.. Tajke darowanja potajkim njejsu sobu wobličene. Darowachu so dotal:
- wot zapósłancow Sejma (10/24): 9.156,64 €
- třoch kandidatow, kiž njejsu so do Sejma wolili: 1458,36 €
- dalšich podpěraćeljow: 6.185,00 €
- Wšěm dotalnym darićelam wutrobny dźak. Přiwšěm zwosta finančna dźěra dla kóštow wólby. Handrij Wjeńk naliči opcije, dołh narunać a dołhodobne financowanje Serbskeho sejma zaručeć:
- „sobustawski přinošk“ wšěch zapósłancow
- priwatnych sponsorow
- Tuchwilny dołh wučinja 4.700,00 €.
a) Handrij Kluga: Tutón dołh měli ze swójskeje mocy wotpłaćić, bjez pomocy statnych srědkow. Je to wažny signal, zo je serbski lud zwólniwy a kmany, swójsku wahu njesć. „Wot serbow za serbow“ ma naš princip być, tež jako antithesa wěčneje spěchowanskeje mentality. Jako nastork tuteho emancipatoriskeho procesa, dyrbi Sejm z dobrym přikładom być.
b) Ilona Urbanojc: Winowatostne „sobustawske přinoški“ wotpokazuju, dokelž jedna so potom praktisce wo timokratiju. Wyše toho su so mnohe wudaća w žasłosći bjez přihłósowanja nětčišich zapósłancow přewjedli.
Přiwšěm mamy prawo na statne spěchowanje, Němska a Europa tajkeněšto tola spěchuja.
c) Christoph Haensel: Kelko časa zwosta za wotpłaćenje dołha?
=> Měrćin Krawc: Něhdźe štyri tydźenje. Sobu ličo běrokratiske dźěło su to realnje dwaj tydźenaj. Dyrbimy potajkim dźensa problem rozrisać.
d) Handrij Kluga: Wězo mamy wěste prawo na spěchowanje, ale tola hišće nětko nic. To dyrbimy sebi najprjede nadźěłać, traje wěsće 10 lět. Akutne problemy dyrbja so pak nětko rozrisać. Hewak wotemrěje Sejm a za to njejsmy so přez lěta prócowali.
h) Ignac Wjesela: Dam hižo nětko 1250,00 €.
e) Udo Nikuš namjetuje tři móžne žórła financowanja:
- Konto při Delnjošleskich nalutowarnjow. NSK ma srědki, kiž projektam kaž Sejm spřistupni. Dyrbimy jich napisać.
- Direktnje pola zwjazkoweho prezidialneho hamta so předstajić a direktne financowanje přez zwjazk docpěć.
- Jako dołhodobny finančny srědk: ZRN měła ILO-konwenciju 169 ratifikować.
f) Hagen Domaška: Dołhodobnje móžemy tež załožby politiskich stronow naprašeć. Wotradźu naprašowanje pola priwatnych předewzaćow (potajkim tež nalutowarnjow). Wjedźe spěšnje k hospodarskich interesowych konfliktow.
Ideja přinoška sobustawow zasadnje hubjena njeje, móže so tež pawšalnje nisko sadźić. Wosebje na spočatku, hdźež běžne kóšty hišće njejsu wysoke.
g) Hajko Kozel: Wo srjedźno- a dołhodobnym planowanju dyrbimy druhi raz rozsudźić, snano je to nadawk za wuběrk. Nětko dyrbi so najprjede aktuny problem rozrisać.
h) Handrij Wjeńk: Přispomnjenje na Uda Nikuša: Dźěłam při wulkej banki. Mój poskitk: mnóstwo, kiž so dari, podwoju!
h) Christoph Haensel: Dawa móžnosć, zo sej mjezsobu doprědka financujemy? Takrjec předpłatk?
=> Měrćin Krawc: Ja by předpłatk poskićił.
i) Ilona Urbanojc: Nastupajo předewzaćow: jenož, zo bychmy kóšty wólbow narunali. Hewak tutón puć wotpokazam. Warnuju před tym, zapósłancam winowatosć k płaćenju napołožić, to njeje fairne.
[Přispomnjenje pismawjednika: Wot tuteho dypka je zwukowe nahrawanje zaso dospołne.]
[Přispomnjenje pismawjednika: W běhu posedźenja nahromadźichu so dokładnje 4.700,00 €.]
10. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.
[Přispomnjenje pismawjednika: dokelž so při tutym dypku njeje ničo wobzamknyło a njeje žana diskusija wjedła spadnje protokol za tutón dypk dnjoweho porjada.]
11. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela
Měrćin Krawc: Dyrbi so dodać, zo je so poselstwo měra tež wothłosowało a wobzamknyło.
Hanzo Wylem-Keł: Formulacija, zo je so starobnostna prezidentka sama k předsydstwje posedźenja pomjenowała, je w tutej formje tróšku problematiska.
=> Alexander Pólk: Haj, ale wotpowěduje temu, štož je so woprawdźe stało.
=> Hajko Kozel: Je norma w parlamentach w Němskej, zo je starobnostny prezident awtomatisce za zastojnstwo předsydstwa posedźenja namjetowany, ale zo k spočatku pose-dźenja so składnosć skići, druhich kandidatow namjetować. Dokelž temu při posedźenju dnja 17.11.2018 tak njebě, je Edith Pjenkowa zastojnstwo předsydstwa awtomatisce přewzała.
=> Wobzamknje so změna teksta na slědowacu formulaciju: „Wotpowědujo směrnicam zakładneho zakonja Zwjazkoweje republiki Němskeje přewza starobnostna presidentka Edith Pjeńkowa z přihłosowanjom přitomnych zapósłancow předsydstwo posedźenja.“
Ilona Urbanojc: Mylu so nad procesom: Njerěkaše, zo docyła hišće njemóžemy wobzamknjenja tworić? Z tym poprawom „wobzamknjenja“ zajšłeho posedźenja płaćiwe njejsu, hladako tež na to, zo ani wšitcy zapósłancy njeběchu přitomni.
Tohodla dotalne „wobzamknjenja“ hišće jónu k debaće stajim.
Protokol so, z horjeka mjenowanej změny, wobzamknje z 13 přihłósowanjemi. 4 zapósłancy so hłosa wzdadźa.
Krótkointerwencija Hajka Kozela k temje jednanski porjad:
- Mamy so zapřijeća „pochwilneho jednanskeho porjada“ wzdać. Jeli dźensa woprawdźe wobzamknjemy, potom prošu pod zapřijećom „jednanski porjad“. To drje njerěka, zo njehodźi so ženje wjace změnić, ale dyrbimy so wot tuteho wobraza distancować, zo je wšitko jenož nachwilne a chcemy město toho krute woprawdźitosće tworić.
- K prašenju němskeho zapřijeća, hač „Gesandte“ abo „Abgeordnete“ wupraju so za „Abgeordnete“. „Gesandte“ su diplomaća – ze zapřijećom su konkretne diplomatisko-konsulariske nadawki zwjazane. Zapřijeće je tuž hižo wobsadźene. Hlejmy do słowjanskeho wukraja: w pólskich sejmikow wojwodstwow rěka: „radny“ a we wulkim Sejmu „posol“.
- W předspomnjenju wopisanu předstawu konsensoweho principa a wobchada z frakcijemi namjetuju hnydom jako swójski paragraf do teksta porjada sadźić. A to po slědowacym wašnju: „W Serbskim sejmje so frakcije njewutworja. Poradźowanja su na tworjenje rozsudow po konsensualnym wašnju wšitkich zapósłancow wusměrjene. Rozsudne za wobzamknjenje su wobsahi namjeta, nic wosoba zapodaćelja.“
- Wo wetowym prawje: Wotpokazam prawo na „destruktiwnym“ weće, kiž móže k dospołnej blokadźe wjesć. Město toho namjetuju „produktiwne“ wetowe prawo, kiž kóždemu jednotliwemu zapósłancej k dispoziciji steji. Namjetuju slědowacy tekst: „Kóždy zapósłanc ma prawo na weto w slědowacych padach: [tu samsne dypki, kaž w tuchwilnym naćisku jednanskeho porjada.] Wukonjenje wetoweho prawa njewjedźe k dospołneje blokady wotpowědneho dypka dnjoweho porjada, ale nastorči intensiwny proces wujednanja mjez předsydstwom posedźenja a so wuprajacym zapósłancu. Jeli so w tutym wujednanskim procesu žadyn konsens njenamaka, móže so přez weta nadběhowany dypk dnjoweho porjada na nadpřichodne posedźenje přepołožić. Njesmě so potom dalši raz přez weto zapósłanca nadběhować. W wopodstatnjenych jednotliwych padach móže so w sadźe 3 mjenowana doba na přichodne posedźenje znižić. “
Z tym njewoznamjenja naš jednanski porjad jenož solidny zakład za dźěło, ale tež politiske poselstwo: Sprěnja jako praktikablny dźěłowy zakład, kiž z njedostatkow dotalneje němskeje praksy konsekwency čahnje. Zdruha kryje so z narokom konsensuelneho tworjenja rozsudow. Ztřěča so přiwšěm waha kóždeho jednotliweho zapósłanca a jeho weta respektuje.
[přestawka wot 16:30 – 17:00 hodź.]
12. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019
Jako wuslědko diskusije a wothłosowanja mjez zapósłancami namjetuje so slědowacy plan posedźenjow za lěto 2019 (original w němskej rěči):
„Wobzamknjenje wo terminach posedźenjow:
posedźenje su jednodnjowsce, měsačnje prawidłownje na 2. soboće měsaca, budźe-li trjeba jónu abo dwójce za lěto dwudnjowsku klawzuru. Nastork: do toho zarjadowanja k mjezsobnemu wuprajenju a wothłosowanju
Terminy 2019
So. 12.01.2019; DŁ Chóśebuz/Wětošow, H[anzo] W[ylem]-K[eł]
So. 09.02.2019; SŁ Ćisk Aneta Zahrodnikowa
So. 09.03.2019; HŁ Hodźij/Göda Měrćin Schneider-Krawc
So. 13.04.2019 DŁ Mrocna/Pretschen HW-K, G.Thiele
So./Nj. 11./12.5.19 DŁ Huštań, alt. HŁ Njebjelćicy S. Wilhelm oder T[omaš] Č[ornak]
So. 15.6.2019 HŁ Budyšin A[lexander] Pólk
Žane posedźenja w lětnych prózdninach BB + SA 20.06. – 16.08.19
So.24.082019; DŁ Prožym Chr[istoph] Haensel
So.14.09.2019; SŁ Běła Wóda/Huzkidź Peńkojc
So. 12.10.2019; HŁ Drjezdźan H[andrij] Kluga, J[adwiga]. Pjacec
So. 09.11.2019; DŁ Bórkowy/Błota D[irk]Pawlik/S[igbert] Budyšin
So.14.12.2019 SŁ Slěpe/Rowne Penkojc
Žane posedźenja přez hodowny čas 21.12.19 – 03.01.2020“
Wosebite komentary z diskusije:
Edith Pjenkowa: Dnja 24.4.2019 (młode jutry) wotmě so w Slepom jutrowna demonstracija. Zetkamy so při Slepjanskemu dwórnišću.
Alexander Pólk: Njebudźe přeco móžno, zo so wšitcy zapósłancy na jednym městnje zetkać móža. Što měniče k temje: wobdźělenje přez telekomunikaciske srědki, pak telefonisce, pak přez Skype abo přirunajomne posłužby?
=> Ilona Urbanojc: Skypowanje je principielnje móžne, ale prošu OpenSource-alternatiwu namakać.
=> Christoph Haensel: Nimam telefonowe konferency abo podobne za dobru ideju, dokelž njemóžemy zaručić, zo su wšitcy na samsnym stawje. Zasadnje mamy so na posedźenjach wobdźělić.
=> Jan Kosyk: Telefonowe konferency abo Skype z 24 wosobami njeje praktisce móžne.
Ilona Urbanojc: Zo změjemy na spočatku posedźenja kóždeho na samsnym stawje, měli so naprašeć, hač je so tež kóždy z namjetami zaběrał a to je-li trěbnje nachwatać.
=> Handrij Kluga: Nimam to za dobru ideju, chłostamy tych, kotřiž so přihotowachu za zmylki tamnych. Wyše toho: štož so pjeć (abo druha ličba, na kotrež mamy so dojednać) razy na posedźenjach njewobdźěli, měł swoje zastojnstwa złožić. Być woleny zapósłanc wša je tež wěsty zawjazk.
Plan posedźenjow 2019 so w mjenowanej formje jednohłósnje wobzamknje.
13. Dalše naležnosće
[Přispomnjenje pismawjednika: Pod tutym dypkom dnjoweho porjada protokolowane komentary wuprajichu so chronologisce do diskusije dypka 12. Orientacije na dnjowym porjedźe dla so pak tu mjenuja.]
Christoph Haensel: Smy wobzamknyli, zo po móžnosći kóždy rozsud konsensuelnje padnyć ma. K tomu je zasadne wuměnjenje, zo kóždemu zapósłancej samsny staw informacijow k dispoziciji steji. Nimo toho je radźomne, kóždemu wobzamknjenju připołožić wopodstatnjenje, kak zapósłancy k wobzamknjenju dóšli su. W přichodźe budźe wěsće tež wěsta wědomostna posłužba trěbna k poskićenju informacijow.
Tež wěsta jednaćelnja, kotraž zaběra so z při- a dohotowanjom kóždeho posedźenja. Doniž so internje komunikaciske puće njewutworja je tež zhotowjenje interneje komunikaciskeje lisćiny jako prowisorij radźomne.
Dalši dypk je, zo měli my rozsud wo definiciji „serb“ tworić. Maksima ma při tym być, móžnosće wotewrić, město zo wuzamknjemy. W běhu prěnjeho lěta dyrbimy na tutym zakładźe směrnicy wudźěłać. Z toho wotwodźamy zbytne wažne prašenja: Kak jednanski porjad efektiwnje přesadźić? Kak dóńdźemy ke korporaciji zjawneho prawa? Dokal ma so serbstwo w němskim staće wuwić?
=>Handrij Kluga: Je woprawnjene, zo sej přejemy jednaćelnju atd. Tola dyrbimy připóznać, zo steja nam jenož wobmjezowane srědki k dispoziciji. Njebudźe so wobeńć dać, zo dyrbimy rozsudźić, što je esencielne, a čeho so najprjedy wzdamy. Dyrbimy hižo nětko konkretne wuspěchi produkować, hewak podpěru zhubimy. Organizowana efektiwna běrokratija je rjenje a wšitko, ale mysliće na to, zo trjebamy bórzomne wuspěchi bjez woprawdźitych srědkow.
=> Měrćin Krawc: Chcemy wša wuběrki tworić, kiž změja konkretny zaměr a nadawki. Jich namjety so potom na plenum wróčo wjazaja.
=> Udo Nikuš: Namjetuju so po přikładźe pólskeho Sejma orientować: žadyn prezident, als Sejm-maršal. Dale by so dyrbjał zastojnstwo vice-maršala wutworić, kiž je přeco komplementarnje k maršalej wuzwoelny, zo změja Hornja a Delnja Łužica zhromadnje dwójne načolnistwo. A to přeco najmłódši a najstarši, kóžde połlěte we wotměnje.
=> Handrij Wjeńk: Nimam ideju najmłódšeho a najstaršeho jako dobru, njewupraji ničo wo kompetency zastojnika.
Dyrbimy jako prěnje rozsudźić, što je nam wažne. Najprjedy měli so zakładne prašenja wotmołwić, potom detailowe.
14. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija
Naćisk k wobzamknjenju zapoda Hanzo Wylem Keł.
Po diskusiji dojednachu so na slědowacu sadźbu teksta:
„K pozicionowanju a zastupej Serbskeho sejma do dokumentow tak mjenowaneje wuhloweje komisije w ramiku zwěsćenjow a namjetow k strukturnej změnje we Łužicy wobzamknje Serbski sejm slědowace:
Po swojej konstituciji je Serbski sejm předpołožił swoje samozrozumjenje w manifesće a je sformulował swój narok na zastupowanje jako demokratisce wolene ludowe zastupnistwo Serbow (hlej přidawk). Tute samozrozumjenje je kmane, wuwiwać integratiwne wuskutki na wšitkich we Łužicy bydlacych ludźi a wyše toho. Nimo toho móže so demokratisce legitimowane zastupnistwo serbskeho ludu z jasnosću a powahu zapřijeć do diskusijow wo wuwiću Łužicy. My damy nadawk knjeni Hannelore Wodtkowej jako čłonce wuhloweje komisije, zo by wona naše zhromadne požadanje do jednanjow zapodała a wo wotpowědny dochad do dokumentow komisije ze slědowacymi słowami so postarała:
„W zwisku z trajnje wnučkokmanym wuwićom Łužicy, tež před pozadkom 136 wotbagrowanych předewšěm serbskich sydlišćow a z tej w srjedźnej Łužicy zwjazanej eksistencielnje zničacej stratu dwurěčneho sydlenskeho regiona a přirodoweho žiwjenskeho ruma, rěče a kultury serbskeho ludu poruča so nuznje, Serbam we Łužicy jako kompenzaciju tych přez hórnistwo njesenych woćežnosćow přepodać kompetency a wyšnostne nastupnosće w zwisku z wuchowanjom a rewitalizaciju jich rěče a kultury a jich z dosahacymi pjenjeznymi srědkami wuhotować. Je absolutnje trjeba, kóždehožkuli dalšeho wotbagrowanja serbskich wsow w potrjechenym sydlenskim rumje so dospołnje wzdać. Serbski lud dyrbi na kóždy pad dóstać móžnosć, strukturnu změnu we Łužicy sobu wuhotować.
Serbski sejm je so dnja 17.11.2018 po prěnich powšitkownych, tajnych a wot mjezynarodnych wólbnych wobkedźbowarjow wopodstatnjenych prawnisce płaćacych wólbach konstituował a je tuž w přezjednosći z rozsudźacymi zasadami mjezynarodneho ludoweho prawa najlěpje kmany k přewzaću tuteje funkcije.
Wyše toho ma so Serbam we Łužicy jako lud wosobow z němskej statnej přisłušnosću a po krajnych zakonjach Sakskeje a Braniborskeje spožčenemu swobodnemu wuznaću k serbskej narodnosći a připóznaću jako awtochtony lud připóznać status korporacije zjawneho prawa. W tymle ramiku nastawaca kulturna a kubłanska awtonomija za Serbow budźe so cyłkownje jara pozitiwnje na cyły region wuskutkować. Lěpšiny aktiwneho woplěwanja dwurěčnosće a bikulturnosće su jako městnostne faktory mjezynarodnje wysoko připóznate kajkosće a stajeja wosebje nahladne socialne kompetency za region k dispoziciji. Ze załoženjom korporacije zjawneho prawa a wyšnostnym wuhotowanjom parlamenta, dźiwa so na wobydlerjow Łužicy a jich historiske wosebnosće a twori so zakład za sampostajeny a samzamołwjeny přichod, kotryž móže po wěstych wuwićach być přichodnje bjez wonkownych pomocow.
Komisija doporuči krajomaj Saksej a Braniborskej kaž tež Zwjazkowej republice Němskej, bjez komdźenja zahajić jednjanja ze zastupjerjemi Serbskeho sejma, zo bychu so statne zrěčenja přiměrili nowym ramikowym wobstejnosćam a zmóžnili sampostajene wuwiće tutych dotal lědma wužiwanych potencialow.““
Namjet so we wopisanej formje jednohłósnje wobzamknje.
15. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu
Namjet zapoda Hanzo Wylem-Keł.
„W předpolu 1. decembra 2018, jako wotmě so w Berlinje demonstracija za wustup z wuhla, zo by so wuhlowej komisiji, zwjazkowemu knježerstwu, zwjazkowemu sejmej a krajnym knježerstwam pokazała wola staćanow za zdźerženje wot wuhloweho hospodarstwa wohroženych wsow a krajinow, załoži so byrgarski zwjazk z mjenom „Wšě wsy wostanu“.
Čłonojo Serbskeho sejma podpěrowachu protestnu akciju wosobinsce na městnje a zapodadźa k 2. posedźenju prěnjeje periody dnja 15.12.2018 slědowace požadanje k aktiwnemu a oficialnemu podpěrowanju byrgarskeho zwjazka „Wšě wsy wostanu“ k wothłosowanju w Serbskim sejmje.
Wobzamknjenje: „Zaměr zachowanja sydlenskeho ruma a přirodneho kulturneho žiwjenskeho ruma ma za čłonow sejma najwyšu prioritu. Poćežowanja zańdźenych a přitomnych hórnistwowych aktiwitow za cłowjekow a přirodu w potrjechenych regionach leža hižo daloko nad znjesliwej měru a runje we Łužicy su riziki a pódlanske sćěwki za žiwjenje a hospodarjenje eksistencielne! Wyše toho spřećiwja so aktualna praksa wobzamknjenskich pućow a wurunanja škodow zakładnym principam mjezynarodneho ludoweho prawa na domiznu, subsidiaritu a samopostajowanje. Serbski sejm podpěruje zwjazk aktiwnje a skići čłonam zwjazka podpěru při přesadźenju jich zajimow.““
Namjet so jednohłósnje wobzamknje.
16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwa měra
Namjet zapoda Ilona Urbanojc (origianl w němskej rěči):
„Slědowace dypki naćiska „manifesta Serbskeho sejma“ so změnja:
1. Konzekwentne nałožowanje splažno-neutralneje rěče (jenož němska wersija, na přikład: „der Sorb*innen und Wend*innen)
2. Změna dypka 3. „Jako woleni zastupjerjo serbskeho ludu wukonjemy prawo na samopostajowanje a swójskeje zamołwitosće.“
3. W dypku 5 so slědowaca sada šmórnje: „Serbska rěč je dźěłanska rěč Serbskeho sejma“. Zdźerženje tuteje sady steji sprěnja w přećiwku k dypkej 6 a zdruha so z tym sobustawy Sejma wuzamknu, kiž rěč nje- abo jenož w njedosahacej měrje wobknježa.“
Při diskusiji tuteho dypka přińdźe k njedorozumjenjami. Posedźenje so dočasnje přetorhnje, dokelž jedyn zapósłanc posedźenje wopušći. Njepřińdźe k wobzamknjenju, manifest zwosta dale w swojim tuchwilnym stawje.
Dypki 17 – 20 dnjoweho porjada spadnju.