Serbski sejm dokumenty

1. Zahajenje

Zahajenje druheho posedźenja prěnjeho Serbskeho sejma přez starobnostnu presidentku Edith Pjenkowu.

2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja

Edith Pjenkowa so jednohłósnje jako předsydka posedźenja wopodstatni.

3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja

Jako pismawjednik so dobrowólnje namjetuje Alexander Pólk.
Namjet so přiwza, jedyn zapósłanc so hłosa zda.

4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow

Přitomnosć zapósłancow so přez lisćinu zwěsći.
Wuslědk: 17 horjeka mjenowani zapósłancy su přitomni.
Dodawk: Hajko Kozel posedźenje wokoło 17:00 hodź. wopušći. Z tym so ličba přitomnych zapósłancow na 16 zniši.

5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad

Měrćin Krawc předstaji namjet dnjoweho porjada:

„13:00 hodź. – 1. dźěl posedźenja
1. Zahajenje (Starobnostna presidentka)
2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja (namjet: Edith Pjenkowa)
3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja
4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad (Namjet/namjet na změnu – Měrćin Krawc / Christoph Haensel)
6. Poskitk rozmołwy za hosći (ca. 30 min.)
7. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.
8. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela
9. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019 (namjet – Christoph Haensel)
10. Dalše naležnosće
15:30 hodź. – přestawka, 16:00 hodź. – 2. dźěl posedźenja
11. Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu (Hanzo Wylem-Keł)
12. Diskusija a ewtl. wobzamknjenje: Postajenje ćežišćow, zaměrow, dźěłoweho wašnja, ewtl. tworjenje a społnomócnjenje wuběrkow a wotpowědnych načolnistwow (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
13. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
14. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu (namjet – Christoph Haensel)
15. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwo měra (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna narok zastupnistwa (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
17. Diskusija a wobzamknjenje: Změna manifest (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“

1. namjet na změnu wot Měrćina Krawca: Dodaće třoch dalšich dypkow:

• krótku rozprawu k wólby přez wólbneho nawodu Hagena Domašku
• rozprawa k finančnej situaciji Sejma přez Handrija Wjeńka
• zdźělenka k dalšemu pojednanju nastupajo starostow, kiž su nětko zapósłancy Sejma
  Namjetuje so, zo tute tři dypki so mjez dypkomaj 6. „Poskitk rozmołwy za hosći“ a 7. „Mjezsobne předstajenje zapósłancow“ zaměstnja.

2. namjet na změnu wot Hanza Wylem-Keła (předstaji Měrćin Krawc): Změna rjada 2. dźěla posedźenja.

Namjetuje so, dypki 13 do 17, kotrež su jenož změny hižo wothłowoanych wobzamknjenow, a powěsći nastupajo wuhlowu komisiju a iniciatiwu „Wšě wsy wostanu“ prjede dypka 11. „Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu“ sadźić, dokelž so wo relatiwnje krótke naležnosće jedna, při kotrychž so žadyn wulki diskusijny potencial njewočakuje.

Dodawk přez Edith Pjenkowu: Slědujo na wólbnu rozprawu Hagena Domaški wudźěla so zbytne wopisma na zapósłancow, kiž njeběchu při prěnim posedźenju dla 17.11. w Slepom přitomni.

[Přispomnjenje pismawjednika: Techniskeho defekta dla je zwukowy protokol na tutym městnje přetohrnjeny. Pokročuje hakle na spočatku dypka 9 dnjoweho porjada „Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma“. Tohodla njeje dospołnosć podaćow protokola na tutym městnje garantowana.]

Dnjowy porjad so z woběmaj namjetomaj na změnu jednohłósnje wobzamknje. Z toho sćěhuje slědowacy dnjowy porjad:

„13:00 hodź. – 1. dźěl posedźenja
1. Zahajenje (Starobnostna presidentka)
2. Wopodstatnjenje/wólba předsydstwa posedźenja (namjet: Edith Pjenkowa)
3. Postajenje pismawjednika přez předsydstwo posedźenja
4. Zwěsćenje přitomnosće zapósłancow
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad (Namjet/namjet na změnu – Měrćin Krawc / Christoph Haensel)
6. Poskitk rozmołwy za hosći (ca. 30 min.)
7. Rozprawa a wuhódnoćenje wólby (Hagen Domaška)
8. Zdźělenka k dalšemu pojednanju ze zapósłancami, kiž su tež starosća -Sylwija Stefanowa
9. Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma (Handrij Wjeńk)
10. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.
11. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela
12. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019 (namjet – Christoph Haensel)
13. Dalše naležnosće
15:30 hodź. – přestawka, 16:00 hodź. – 2. dźěl posedźenja
14. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
15. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu (namjet – Christoph Haensel)
16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwo měra (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
17. Diskusija a wobzamknjenje: Změna narok zastupnistwa (namjet – Hanzo Wylem-Keł)
18. Diskusija a wobzamknjenje: Změna manifest (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“
19. Předstajenje naćiska Jednanskeho porjada přez dźěłowu skupinu (Hanzo Wylem-Keł)
20. Diskusija a ewtl. wobzamknjenje: Postajenje ćežišćow, zaměrow, dźěłoweho wašnja, ewtl. tworjenje a społnomócnjenje wuběrkow a wotpowědnych načolnistwow (namjet – Hanzo Wylem-Keł)“

6. Poskitk rozmołwy za hosći

a) Rěčnik towarstwa Bautzner Frieden so podźakuje za přeprošenje přez Hanza Wylem-Keła. Towarstwo a Serbski Sejm mataj samsny politiski zaměr.
Nimo toho chce runje tak přeprošenje wuprajić: dnja 30.01.2019 so Willyjej Wimmerej myto Budyskeho měra, a towarstwje Leuchtturm-Majak e.V. myto za socialny angažement spožčetaj. Přeprošenje předleži w pisomnej formje.

• Hanzo Wylem-Keł: Rozłoži zwisk k towarstwje. Dyrbi so wuzběhnyć, zo so zarjadowanja towarstwa Bautzener Frieden stajnje z přełožkom do serbšćiny přewjedu. Chcu přeprošenje rady přiwzać a so dnja 30.01. sobu wobdźělić.
• Tomaš Čornak: Wuzběhnu paralely mjez zaměrami towarstwa a Serbskeho sejma. Sym při spožčenju myta měra 2018 pódla był a wupraju so za wopyt zarjadowanja dnja 30.01.2019.
• Udo Nikuš: Budyski měr lěta 1018 je so po 15 lětow wójny mjez „němcami a polakami“ [sic] wobzamknył. W tutym zwisku skedźbnju na dalše zarjadowanje: dnja 08.05.2019 wotmě so w Mužakowje měrowa konferenca. Sejm měł so wobdźělić, jako symboliski akt wujednanja mjez serbami a mjezynarodnje.
• Handrij Kluga: Kak šće přełožk do serbšćiny konkretnje zrealizowali?
  Wotmołwa: Zamołwity bě Budyšan Andreas Throniker. Na naprašowanje budźe zawěsće wotmołwić.

b) Tomaš Čornak namjetuje zhotowić lisćinu hosći. Tuta pismawjednikej předleži.

c) Christoph Haensel: Sym dokumenty a rozprawu k wólbje někotrym přećelam předpołožił, kiž maja nazhonjenja w konteksće zwjazkowych, socialnych a dalšich wólbow. Posudźuja, zo běchu organizacija a wólbny porjad přikładnje wudźěłanaj.
=> Hagen Domaška: Iniciatiwa Serbski Sejm a wólbne předsydstwo su so wědomje za přikładom wólby Serbskeje rady Braniborskeje orientowali.

7. Rozprawa a wuhódnoćenje wólby

Hagen Domaška rozprawja wo wuhódnoćenju wólbow. Rozprawa předleži pisomnje w němskej a jendźelskej rěči. Tuchwilu pyta so hišće přełožer do serbšćiny.
Wšě wólbne podłožki leža pola wólbneho nawodu Hagena Domašku. Wotpowědujo postajenjam wólbneho porjada so za poł lěto zniča resp. archiwuja.
Rozprawa wobsteji z dweju dźělow. Dźěl A wopisa pozadki a wólbny proces, dźěl B wopřija wuslědk, statistiske wuhódnoćenje a doporučenja wólbnych wobkedźbowarjow za přichodne wólby.
Dźěl B je so hižo Axelej Arltej wot Serbskich Nowinow a na Holgera Wieczoreka wot Noweho Casnika přepodał a je z takrjec hižo wozjewjeny.
Wólbny nawoda Hagen Domaška je zwólniwy dalše statistiki z datow wuhódnoćić a je je-li trěbnje wozjewić, hejzo wotpowědne wobzamknjenje Serbskeho sejma předleži.
Přiłoha wólbnej rozprawje wopřija:

• synopsu wólbneho porjada, přirunajo z wólbnym porjadom wólbow Serbskeje rady w Braniborskej
• wólbny porjad w delnjoserbskej rěči
• dospołny set wólbnych podłožkow, kiž su so registrowanym wolerjom słali (wólbne wozjewjenje, wólbne wopismo, hłosowanski lisćik, informaciske łopjeno)
• mjezyrozprawa wólbneho nawodu na Radu starostow z dnja 03.10.2018
• informaciske pismo na
  • serbske institucije z dnja 27.06.2018
  • serbske towarstwa a zwjazki z dnja 29.06.2018
  • serbskich duchownych a wosadow z dnja 03.07.2018
  • wjesnanostow w serbskim sydlenskim rumje z dnja 09.07.2018
    kaž tež daty připósłanja wotpowědnych pismow
• mustr wopisma k pomjenowanju jako zapósłanc do Serbskeho sejma
• anonymizowana lisćina wšěch akceptowanych wólbnych registracijach
• stejišćo mjezynarodnych wólbnych wobkedźbowarjow, kiž běchu při wuličenju hłosow dnja 03.11.2018 přitomni
• rukopisny protokol wuličenja dnja 03.11.2018.

komentary a prašenja:

a) Alexander Pólk: Štó dokładnje je awtor doporučenjow za přichodne wólby, jenož eksterni wobkedźbowarjo abo tež wólbny komisija?
=> Hagen Domaška: Wobě skupinje stej doporučenja zhromadnje spisałoj.

b) Kito Pjenk: Starosće wo škit datow: Njeda so při wosebje małych gmejnow z pomocu statistiskich datow dokładnje identifikować, štó je sobu wolił? Abo dawa mechanizm, kiž to w dosahacej měrje anonymizuje?
=> Hagen Domaška: Daty su tak anonymizowane, zo jenož gmejny z wjace hač pječ wolerjemi su wuklučowane. Mjeńše gmejny so pawšalnje pod „dalše“ zja.

c) Měrćin Krawc: Su so hišće po ličenju hłosow dnja 03.11.2018 dalše signifikantne mnóstwa wólbnych lisćikow zapodali?
=> Hagen Domaške: Ně, jenož něhdźe 10 do 15.

d) Udo Nikuš: Dyrbimy wuzběhnyć, zo so hižo při prěnich wólbow do Serbskeho sejma podźěl na žónskich zapósłancow 37% docpě. Zwjazkowy sejm po 30 lětach němskeje jednoty ani 30% njedocpěje.

e) Christoph Haensel: Wobmyslenja dla škita datow w zwisku z DSGVO: Njeby so po směrnicach DSGVO do wozjewjenja rozprawy najprjedy wotpowědne přihłósowanje kandidatow do Sejma zběrać dyrbjało? Njeje wozjewjenje personalnych datow kandidatow w rozprawje přestupjenje směrnicow DSGVO?
=> Hagen Domaška: Kandidaća su w tutej naležnosći njejsu naprašowali. Wotpowědne daty nastupajo starobu, powołanje, bydlišćo, atd. su so drje wot kandidatow samych přez krótkoportrety w serbskich medijach wozjewili. Z tym njewopřija rozprawa žane daty, kiž njeběchu hižo tak abo znak zjawnje znate. Nimo toho su zapósłancy Serbskeho sejma nětko wosoby zjawnosće, z tym su drje wězo wěste informacije zjawne znate/přistupne.
=> Jan Kosyk: Hdźež njeje skoržićel, tam njeje sudnik. Njetrjebamy sebi žane starosće wo skóržbje na bazy DSGVO činić.

f) Hanzo Wylem-Keł: Prošu wuslědki wólby tež na załožbu [mjeno so njeje nažel wot pismawjednika zrozumiło] zdźělić.
=> Hagen Domaška: Wězo. Nimo toho so wuslědki tež do UNPO zapodadźa.

h) Christoph Haensel: Na kotre konkretne wašnje so přichodne archiwizowanje wólbnych podłožkow přewjedźe?
=> Měrćin Krawc: Tute prašenje je nadawk za jedyn wotpowědny wuběrk. Tohodla so hakle w dypku 20. dnjoweho porjada z tym zaběramy.

8. Zdźělenka k dalšemu pojednanju ze zapósłancami, kiž su tež starosća

Měrćin Krawc přednjese zdźělenku wjednicy Rady starostow Sylwije Stefanoweje.
Slědowace zapósłancy Serbskeho sejma złoža jeje zastojnstwo jako starosta, hrožaceho interesoweho konflikta dla: Jadwiga Pjacec, Edith Pjenkowa a Ignac Wjesela.

9. Rozprawa k tuchwilnym stawje financow Serbskeho sejma

Handrij Wjeńk poskića tabelariske zjeće dotalnych darowanjow přez kandidatow a zapósłancow. Naslědne podaća su drje njedospołne, dokelž njedachu so darowanja jenož w pjenježnej formje ale tež na přikład přez poskitk darmotneho wužiwanja rumnosćow atd.. Tajke darowanja potajkim njejsu sobu wobličene. Darowachu so dotal:

• wot zapósłancow Sejma (10/24): 9.156,64 €
• třoch kandidatow, kiž njejsu so do Sejma wolili: 1458,36 €
• dalšich podpěraćeljow: 6.185,00 €
• Wšěm dotalnym darićelam wutrobny dźak. Přiwšěm zwosta finančna dźěra dla kóštow wólby. Handrij Wjeńk naliči opcije, dołh narunać a dołhodobne financowanje Serbskeho sejma zaručeć:
  • „sobustawski přinošk“ wšěch zapósłancow
  • priwatnych sponsorow
• Tuchwilny dołh wučinja 4.700,00 €.

a) Handrij Kluga: Tutón dołh měli ze swójskeje mocy wotpłaćić, bjez pomocy statnych srědkow. Je to wažny signal, zo je serbski lud zwólniwy a kmany, swójsku wahu njesć. „Wot serbow za serbow“ ma naš princip być, tež jako antithesa wěčneje spěchowanskeje mentality. Jako nastork tuteho emancipatoriskeho procesa, dyrbi Sejm z dobrym přikładom być.

b) Ilona Urbanojc: Winowatostne „sobustawske přinoški“ wotpokazuju, dokelž jedna so potom praktisce wo timokratiju. Wyše toho su so mnohe wudaća w žasłosći bjez přihłósowanja nětčišich zapósłancow přewjedli.
Přiwšěm mamy prawo na statne spěchowanje, Němska a Europa tajkeněšto tola spěchuja.

c) Christoph Haensel: Kelko časa zwosta za wotpłaćenje dołha?
=> Měrćin Krawc: Něhdźe štyri tydźenje. Sobu ličo běrokratiske dźěło su to realnje dwaj tydźenaj. Dyrbimy potajkim dźensa problem rozrisać.

d) Handrij Kluga: Wězo mamy wěste prawo na spěchowanje, ale tola hišće nětko nic. To dyrbimy sebi najprjede nadźěłać, traje wěsće 10 lět. Akutne problemy dyrbja so pak nětko rozrisać. Hewak wotemrěje Sejm a za to njejsmy so přez lěta prócowali.

h) Ignac Wjesela: Dam hižo nětko 1250,00 €.

e) Udo Nikuš namjetuje tři móžne žórła financowanja:

1. Konto při Delnjošleskich nalutowarnjow. NSK ma srědki, kiž projektam kaž Sejm spřistupni. Dyrbimy jich napisać.
2. Direktnje pola zwjazkoweho prezidialneho hamta so předstajić a direktne financowanje přez zwjazk docpěć.
3. Jako dołhodobny finančny srědk: ZRN měła ILO-konwenciju 169 ratifikować.

f) Hagen Domaška: Dołhodobnje móžemy tež załožby politiskich stronow naprašeć. Wotradźu naprašowanje pola priwatnych předewzaćow (potajkim tež nalutowarnjow). Wjedźe spěšnje k hospodarskich interesowych konfliktow.
Ideja přinoška sobustawow zasadnje hubjena njeje, móže so tež pawšalnje nisko sadźić. Wosebje na spočatku, hdźež běžne kóšty hišće njejsu wysoke.

g) Hajko Kozel: Wo srjedźno- a dołhodobnym planowanju dyrbimy druhi raz rozsudźić, snano je to nadawk za wuběrk. Nětko dyrbi so najprjede aktuny problem rozrisać.

h) Handrij Wjeńk: Přispomnjenje na Uda Nikuša: Dźěłam při wulkej banki. Mój poskitk: mnóstwo, kiž so dari, podwoju!

h) Christoph Haensel: Dawa móžnosć, zo sej mjezsobu doprědka financujemy? Takrjec předpłatk?
=> Měrćin Krawc: Ja by předpłatk poskićił.

i) Ilona Urbanojc: Nastupajo předewzaćow: jenož, zo bychmy kóšty wólbow narunali. Hewak tutón puć wotpokazam. Warnuju před tym, zapósłancam winowatosć k płaćenju napołožić, to njeje fairne.

[Přispomnjenje pismawjednika: Wot tuteho dypka je zwukowe nahrawanje zaso dospołne.]
[Přispomnjenje pismawjednika: W běhu posedźenja nahromadźichu so dokładnje 4.700,00 €.]

10. Mjezsobne předstajenje zapósłancow z wosobinskim wróčozhladanjom na konstituciju 17.11.

[Přispomnjenje pismawjednika: dokelž so při tutym dypku njeje ničo wobzamknyło a njeje žana diskusija wjedła spadnje protokol za tutón dypk dnjoweho porjada.]

11. Pruwowanje protokola a rozrěčenje k přispomnjenjam Ilony Urbanojc a Christopha Haensela

Měrćin Krawc: Dyrbi so dodać, zo je so poselstwo měra tež wothłosowało a wobzamknyło.

Hanzo Wylem-Keł: Formulacija, zo je so starobnostna prezidentka sama k předsydstwje posedźenja pomjenowała, je w tutej formje tróšku problematiska.
=> Alexander Pólk: Haj, ale wotpowěduje temu, štož je so woprawdźe stało.
=> Hajko Kozel: Je norma w parlamentach w Němskej, zo je starobnostny prezident awtomatisce za zastojnstwo předsydstwa posedźenja namjetowany, ale zo k spočatku pose-dźenja so składnosć skići, druhich kandidatow namjetować. Dokelž temu při posedźenju dnja 17.11.2018 tak njebě, je Edith Pjenkowa zastojnstwo předsydstwa awtomatisce přewzała.
=> Wobzamknje so změna teksta na slědowacu formulaciju: „Wotpowědujo směrnicam zakładneho zakonja Zwjazkoweje republiki Němskeje přewza starobnostna presidentka Edith Pjeńkowa z přihłosowanjom přitomnych zapósłancow předsydstwo posedźenja.“

Ilona Urbanojc: Mylu so nad procesom: Njerěkaše, zo docyła hišće njemóžemy wobzamknjenja tworić? Z tym poprawom „wobzamknjenja“ zajšłeho posedźenja płaćiwe njejsu, hladako tež na to, zo ani wšitcy zapósłancy njeběchu přitomni.
Tohodla dotalne „wobzamknjenja“ hišće jónu k debaće stajim.

Protokol so, z horjeka mjenowanej změny, wobzamknje z 13 přihłósowanjemi. 4 zapósłancy so hłosa wzdadźa.

Krótkointerwencija Hajka Kozela k temje jednanski porjad:

• Mamy so zapřijeća „pochwilneho jednanskeho porjada“ wzdać. Jeli dźensa woprawdźe wobzamknjemy, potom prošu pod zapřijećom „jednanski porjad“. To drje njerěka, zo njehodźi so ženje wjace změnić, ale dyrbimy so wot tuteho wobraza distancować, zo je wšitko jenož nachwilne a chcemy město toho krute woprawdźitosće tworić.
• K prašenju němskeho zapřijeća, hač „Gesandte“ abo „Abgeordnete“ wupraju so za „Abgeordnete“. „Gesandte“ su diplomaća – ze zapřijećom su konkretne diplomatisko-konsulariske nadawki zwjazane. Zapřijeće je tuž hižo wobsadźene. Hlejmy do słowjanskeho wukraja: w pólskich sejmikow wojwodstwow rěka: „radny“ a we wulkim Sejmu „posol“.
• W předspomnjenju wopisanu předstawu konsensoweho principa a wobchada z frakcijemi namjetuju hnydom jako swójski paragraf do teksta porjada sadźić. A to po slědowacym wašnju: „W Serbskim sejmje so frakcije njewutworja. Poradźowanja su na tworjenje rozsudow po konsensualnym wašnju wšitkich zapósłancow wusměrjene. Rozsudne za wobzamknjenje su wobsahi namjeta, nic wosoba zapodaćelja.“
• Wo wetowym prawje: Wotpokazam prawo na „destruktiwnym“ weće, kiž móže k dospołnej blokadźe wjesć. Město toho namjetuju „produktiwne“ wetowe prawo, kiž kóždemu jednotliwemu zapósłancej k dispoziciji steji. Namjetuju slědowacy tekst: „Kóždy zapósłanc ma prawo na weto w slědowacych padach: [tu samsne dypki, kaž w tuchwilnym naćisku jednanskeho porjada.] Wukonjenje wetoweho prawa njewjedźe k dospołneje blokady wotpowědneho dypka dnjoweho porjada, ale nastorči intensiwny proces wujednanja mjez předsydstwom posedźenja a so wuprajacym zapósłancu. Jeli so w tutym wujednanskim procesu žadyn konsens njenamaka, móže so přez weta nadběhowany dypk dnjoweho porjada na nadpřichodne posedźenje přepołožić. Njesmě so potom dalši raz přez weto zapósłanca nadběhować. W wopodstatnjenych jednotliwych padach móže so w sadźe 3 mjenowana doba na přichodne posedźenje znižić. “
  Z tym njewoznamjenja naš jednanski porjad jenož solidny zakład za dźěło, ale tež politiske poselstwo: Sprěnja jako praktikablny dźěłowy zakład, kiž z njedostatkow dotalneje němskeje praksy konsekwency čahnje. Zdruha kryje so z narokom konsensuelneho tworjenja rozsudow. Ztřěča so přiwšěm waha kóždeho jednotliweho zapósłanca a jeho weta respektuje.

[přestawka wot 16:30 – 17:00 hodź.]

12. Diskusija a wobzamknjenje: Plan posedźenjow 2019

Jako wuslědko diskusije a wothłosowanja mjez zapósłancami namjetuje so slědowacy plan posedźenjow za lěto 2019 (original w němskej rěči):

„Wobzamknjenje wo terminach posedźenjow:
posedźenje su jednodnjowsce, měsačnje prawidłownje na 2. soboće měsaca, budźe-li trjeba jónu abo dwójce za lěto dwudnjowsku klawzuru. Nastork: do toho zarjadowanja k mjezsobnemu wuprajenju a wothłosowanju

Terminy 2019
So. 12.01.2019;  DŁ Chóśebuz/Wětošow, H[anzo] W[ylem]-K[eł]
So. 09.02.2019;  SŁ Ćisk Aneta Zahrodnikowa
So. 09.03.2019;  HŁ Hodźij/Göda Měrćin Schneider-Krawc
So. 13.04.2019 DŁ Mrocna/Pretschen HW-K, G.Thiele
So./Nj. 11./12.5.19 DŁ Huštań, alt. HŁ Njebjelćicy S. Wilhelm oder T[omaš] Č[ornak]
So. 15.6.2019 HŁ Budyšin A[lexander] Pólk
Žane posedźenja w lětnych prózdninach BB + SA 20.06. – 16.08.19
So.24.082019;  DŁ Prožym Chr[istoph] Haensel
So.14.09.2019;  SŁ Běła Wóda/Huzkidź Peńkojc
So. 12.10.2019; HŁ Drjezdźan H[andrij] Kluga, J[adwiga]. Pjacec
So. 09.11.2019; DŁ Bórkowy/Błota D[irk]Pawlik/S[igbert] Budyšin
So.14.12.2019 SŁ Slěpe/Rowne Penkojc
Žane posedźenja přez hodowny čas 21.12.19 – 03.01.2020“

Wosebite komentary z diskusije:

Edith Pjenkowa: Dnja 24.4.2019 (młode jutry) wotmě so w Slepom jutrowna demonstracija. Zetkamy so při Slepjanskemu dwórnišću.

Alexander Pólk: Njebudźe přeco móžno, zo so wšitcy zapósłancy na jednym městnje zetkać móža. Što měniče k temje: wobdźělenje přez telekomunikaciske srědki, pak telefonisce, pak přez Skype abo přirunajomne posłužby?
=> Ilona Urbanojc: Skypowanje je principielnje móžne, ale prošu OpenSource-alternatiwu namakać.
=> Christoph Haensel: Nimam telefonowe konferency abo podobne za dobru ideju, dokelž njemóžemy zaručić, zo su wšitcy na samsnym stawje. Zasadnje mamy so na posedźenjach wobdźělić.
=> Jan Kosyk: Telefonowe konferency abo Skype z 24 wosobami njeje praktisce móžne.

Ilona Urbanojc: Zo změjemy na spočatku posedźenja kóždeho na samsnym stawje, měli so naprašeć, hač je so tež kóždy z namjetami zaběrał a to je-li trěbnje nachwatać.
=> Handrij Kluga: Nimam to za dobru ideju, chłostamy tych, kotřiž so přihotowachu za zmylki tamnych. Wyše toho: štož so pjeć (abo druha ličba, na kotrež mamy so dojednać) razy na posedźenjach njewobdźěli, měł swoje zastojnstwa złožić. Być woleny zapósłanc wša je tež wěsty zawjazk.

Plan posedźenjow 2019 so w mjenowanej formje jednohłósnje wobzamknje.

13. Dalše naležnosće

[Přispomnjenje pismawjednika: Pod tutym dypkom dnjoweho porjada protokolowane komentary wuprajichu so chronologisce do diskusije dypka 12. Orientacije na dnjowym porjedźe dla so pak tu mjenuja.]

Christoph Haensel: Smy wobzamknyli, zo po móžnosći kóždy rozsud konsensuelnje padnyć ma. K tomu je zasadne wuměnjenje, zo kóždemu zapósłancej samsny staw informacijow k dispoziciji steji. Nimo toho je radźomne, kóždemu wobzamknjenju připołožić wopodstatnjenje, kak zapósłancy k wobzamknjenju dóšli su. W přichodźe budźe wěsće tež wěsta wědomostna posłužba trěbna k poskićenju informacijow.
Tež wěsta jednaćelnja, kotraž zaběra so z při- a dohotowanjom kóždeho posedźenja. Doniž so internje komunikaciske puće njewutworja je tež zhotowjenje interneje komunikaciskeje lisćiny jako prowisorij radźomne.
Dalši dypk je, zo měli my rozsud wo definiciji „serb“ tworić. Maksima ma při tym być, móžnosće wotewrić, město zo wuzamknjemy. W běhu prěnjeho lěta dyrbimy na tutym zakładźe směrnicy wudźěłać. Z toho wotwodźamy zbytne wažne prašenja: Kak jednanski porjad efektiwnje přesadźić? Kak dóńdźemy ke korporaciji zjawneho prawa? Dokal ma so serbstwo w němskim staće wuwić?
=>Handrij Kluga: Je woprawnjene, zo sej přejemy jednaćelnju atd. Tola dyrbimy připóznać, zo steja nam jenož wobmjezowane srědki k dispoziciji. Njebudźe so wobeńć dać, zo dyrbimy rozsudźić, što je esencielne, a čeho so najprjedy wzdamy. Dyrbimy hižo nětko konkretne wuspěchi produkować, hewak podpěru zhubimy. Organizowana efektiwna běrokratija je rjenje a wšitko, ale mysliće na to, zo trjebamy bórzomne wuspěchi bjez woprawdźitych srědkow.
=> Měrćin Krawc: Chcemy wša wuběrki tworić, kiž změja konkretny zaměr a nadawki. Jich namjety so potom na plenum wróčo wjazaja.
=> Udo Nikuš: Namjetuju so po přikładźe pólskeho Sejma orientować: žadyn prezident, als Sejm-maršal. Dale by so dyrbjał zastojnstwo vice-maršala wutworić, kiž je přeco komplementarnje k maršalej wuzwoelny, zo změja Hornja a Delnja Łužica zhromadnje dwójne načolnistwo. A to přeco najmłódši a najstarši, kóžde połlěte we wotměnje.
=> Handrij Wjeńk: Nimam ideju najmłódšeho a najstaršeho jako dobru, njewupraji ničo wo kompetency zastojnika.
Dyrbimy jako prěnje rozsudźić, što je nam wažne. Najprjedy měli so zakładne prašenja wotmołwić, potom detailowe.

14. Diskusija a wobzamknjenje: Wuhlowa komisija

Naćisk k wobzamknjenju zapoda Hanzo Wylem Keł.
Po diskusiji dojednachu so na slědowacu sadźbu teksta:

„K pozicionowanju a zastupej Serbskeho sejma do dokumentow tak mjenowaneje wuhloweje komisije w ramiku zwěsćenjow a namjetow k strukturnej změnje we Łužicy wobzamknje Serbski sejm slědowace:

Po swojej konstituciji je Serbski sejm předpołožił swoje samozrozumjenje w manifesće a je sformulował swój narok na zastupowanje jako demokratisce wolene ludowe zastupnistwo Serbow (hlej přidawk). Tute samozrozumjenje je kmane, wuwiwać integratiwne wuskutki na wšitkich we Łužicy bydlacych ludźi a wyše toho. Nimo toho móže so demokratisce legitimowane zastupnistwo serbskeho ludu z jasnosću a powahu zapřijeć do diskusijow wo wuwiću Łužicy. My damy nadawk knjeni Hannelore Wodtkowej jako čłonce wuhloweje komisije, zo by wona naše zhromadne požadanje do jednanjow zapodała a wo wotpowědny dochad do dokumentow komisije ze slědowacymi słowami so postarała:

„W zwisku z trajnje wnučkokmanym wuwićom Łužicy, tež před pozadkom 136 wotbagrowanych předewšěm serbskich sydlišćow a z tej w srjedźnej Łužicy zwjazanej eksistencielnje zničacej stratu dwurěčneho sydlenskeho regiona a přirodoweho žiwjenskeho ruma, rěče a kultury serbskeho ludu poruča so nuznje, Serbam we Łužicy jako kompenzaciju tych přez hórnistwo njesenych woćežnosćow přepodać kompetency a wyšnostne nastupnosće w zwisku z wuchowanjom a rewitalizaciju jich rěče a kultury a jich z dosahacymi pjenjeznymi srědkami wuhotować. Je absolutnje trjeba, kóždehožkuli dalšeho wotbagrowanja serbskich wsow w potrjechenym sydlenskim rumje so dospołnje wzdać. Serbski lud dyrbi na kóždy pad dóstać móžnosć, strukturnu změnu we Łužicy sobu wuhotować.

Serbski sejm je so dnja 17.11.2018 po prěnich powšitkownych, tajnych a wot mjezynarodnych wólbnych wobkedźbowarjow wopodstatnjenych prawnisce płaćacych wólbach konstituował a je tuž w přezjednosći z rozsudźacymi zasadami mjezynarodneho ludoweho prawa najlěpje kmany k přewzaću tuteje funkcije.

Wyše toho ma so Serbam we Łužicy jako lud wosobow z němskej statnej přisłušnosću a po krajnych zakonjach Sakskeje a Braniborskeje spožčenemu swobodnemu wuznaću k serbskej narodnosći a připóznaću jako awtochtony lud připóznać status korporacije zjawneho prawa. W tymle ramiku nastawaca kulturna a kubłanska awtonomija za Serbow budźe so cyłkownje jara pozitiwnje na cyły region wuskutkować. Lěpšiny aktiwneho woplěwanja dwurěčnosće a bikulturnosće su jako městnostne faktory mjezynarodnje wysoko připóznate kajkosće a stajeja wosebje nahladne socialne kompetency za region k dispoziciji. Ze załoženjom korporacije zjawneho prawa a wyšnostnym wuhotowanjom parlamenta, dźiwa so na wobydlerjow Łužicy a jich historiske wosebnosće a twori so zakład za sampostajeny a samzamołwjeny přichod, kotryž móže po wěstych wuwićach być přichodnje bjez wonkownych pomocow.

Komisija doporuči krajomaj Saksej a Braniborskej kaž tež Zwjazkowej republice Němskej, bjez komdźenja zahajić jednjanja ze zastupjerjemi Serbskeho sejma, zo bychu so statne zrěčenja přiměrili nowym ramikowym wobstejnosćam a zmóžnili sampostajene wuwiće tutych dotal lědma wužiwanych potencialow.““

Namjet so we wopisanej formje jednohłósnje wobzamknje.

15. Diskusija a wobzamknjenje: Wšě wsy wostanu

Namjet zapoda Hanzo Wylem-Keł.

„W předpolu 1. decembra 2018, jako wotmě so w Berlinje demonstracija za wustup z wuhla, zo by so wuhlowej komisiji, zwjazkowemu knježerstwu, zwjazkowemu sejmej a krajnym knježerstwam pokazała wola staćanow za zdźerženje wot wuhloweho hospodarstwa wohroženych wsow a krajinow, załoži so byrgarski zwjazk z mjenom „Wšě wsy wostanu“.
Čłonojo Serbskeho sejma podpěrowachu protestnu akciju wosobinsce na městnje a zapodadźa k 2. posedźenju prěnjeje periody dnja 15.12.2018 slědowace požadanje k aktiwnemu a oficialnemu podpěrowanju byrgarskeho zwjazka „Wšě wsy wostanu“ k wothłosowanju w Serbskim sejmje.

Wobzamknjenje: „Zaměr zachowanja sydlenskeho ruma a přirodneho kulturneho žiwjenskeho ruma ma za čłonow sejma najwyšu prioritu. Poćežowanja zańdźenych a přitomnych hórnistwowych aktiwitow za cłowjekow a přirodu w potrjechenych regionach leža hižo daloko nad znjesliwej měru a runje we Łužicy su riziki a pódlanske sćěwki za žiwjenje a hospodarjenje eksistencielne! Wyše toho spřećiwja so aktualna praksa wobzamknjenskich pućow a wurunanja škodow zakładnym principam mjezynarodneho ludoweho prawa na domiznu, subsidiaritu a samopostajowanje. Serbski sejm podpěruje zwjazk aktiwnje a skići čłonam zwjazka podpěru při přesadźenju jich zajimow.““

Namjet so jednohłósnje wobzamknje.

16. Diskusija a wobzamknjenje: Změna poselstwa měra

Namjet zapoda Ilona Urbanojc (origianl w němskej rěči):

„Slědowace dypki naćiska „manifesta Serbskeho sejma“ so změnja:
1. Konzekwentne nałožowanje splažno-neutralneje rěče (jenož němska wersija, na přikład: „der Sorb*innen und Wend*innen)
2. Změna dypka 3. „Jako woleni zastupjerjo serbskeho ludu wukonjemy prawo na samopostajowanje a swójskeje zamołwitosće.“
3. W dypku 5 so slědowaca sada šmórnje: „Serbska rěč je dźěłanska rěč Serbskeho sejma“. Zdźerženje tuteje sady steji sprěnja w přećiwku k dypkej 6 a zdruha so z tym sobustawy Sejma wuzamknu, kiž rěč nje- abo jenož w njedosahacej měrje wobknježa.“

Při diskusiji tuteho dypka přińdźe k njedorozumjenjami. Posedźenje so dočasnje přetorhnje, dokelž jedyn zapósłanc posedźenje wopušći. Njepřińdźe k wobzamknjenju, manifest zwosta dale w swojim tuchwilnym stawje.

Dypki 17 – 20 dnjoweho porjada spadnju.

13:00 Uhr – Sitzungsteil 1

1. Eröffnung​ (Alterspräsidentin)
2. Bestätigung/Wahl der ​Sitzungsleitung​ (Vorschlag: Edith Pjenkowa)
3. Bestimmung der ​Schriftführerin​/des ​Schriftführers​ durch die Sitzungsleitung
4. Feststellung der Anwesenheit der Abgeordneten
5. Diskussion und Beschluss: ​Tagesordnung​ (Antrag/Änderungsantrag – Měrćin
   Krawc / Christoph Haensel)
6. Gesprächsangebot für ​Gäste​ (ca. 30 Min.)
7. Bericht zur Auswertung der Wahl (Hagen Domaška)
8. Wortmeldung zum weiteren Verfahren mit Kandidaten welche Starosten sind -Sylwija Stefanowa
9. Bericht zur aktuellen Finanzlage des Serbski Sejm (Handrij Wjeńk)
10. Vorstellungsrunde der Abgeordneten​ mit persönlichen Rückblick auf die
    Konstituierung 17.11.
11. Protokollkontrolle​ und ​Aussprache​ zu Anmerkungen von Ilona Urban und
    Christoph Haensel
12. Diskussion und Beschluss: ​Sitzungsplan 2019​ (Antrag – Christoph Haesnel)
13. Sonstiges

15:30 Uhr – Pause, 16:00 Uhr – Sitzungsteil 2

14. Diskussion und Beschluss: ​Kohlekommission​ (Antrag – Hanzo Wylem-Keł)
15. Diskussion und Beschluss: ​Alle Dörfer bleiben​ (Antrag – Christoph Haesnel)
16. Diskussion und Beschluss: ​Änd.​ ​Friedensbotschaft​ (Antrag – Hanzo Wylem-Keł)
17. Diskussion und Beschluss: ​Änd. Vertretungsanspruch​ (Antrag – H. Wylem-Keł)
18. Diskussion und Beschluss: ​Änd. Manifest​ (Antrag – Hanzo Wylem-Keł)
19. Vorstellung Entwurf ​Geschäftsordnung​ durch Arbeitsgruppe (H. Wylem-Keł)
20. Diskussion und evtl. Beschluss: Festlegung von Arbeitsschwerpunkten und
    Zielen, Arbeitsweise, evtl. Bildung und Beauftragung von ​Ausschüssen​ und
    jeweiliger Leitung (Antrag – Hanzo Wylem-Keł)

eintägige Sitzungen, monatlich regelm. Sitzungen, 2. Samstag d. Monats, nach Bedarf 1-2 mal p.a. 2-Tagesklausur. Anregung: vorher Abstimmungsversammlungen zur Aussprache/ Abstimmung

Termine 2019

Sa. 12.01.2019 – NL Chóśebuz/Wětošow, H[anzo] W[ylem]-K[eł]
Sa. 09.02.2019 – ML Ćisk, Aneta Zahrodnikowa
Sa. 09.03.2019 – OL Hodźij/Göda, Měrćin Schneider-Krawc
Sa. 13.04.2019 – NL Mrocna/Pretschen HW-K, G.Thiele
Sa./So. 11./12.5.19 – NL Huštań, alt. OL Njebjelćicy S. Wilhelm oder T[omaš] Č[ornak]
Sa. 15.6.2019 – OL Budyšin, A[lexander] Pólk

Sitzungsfreie Zeit Sommerferien BB + SA 20.06. – 16.08.19

Sa.24.082019 – NL Prožym Chr[istoph] Haensel
Sa.14.09.2019 – ML Běła Wóda/Huzkidź Peńkojc
Sa. 12.10.2019 – OL Drjezdźan H[andrij] Kluga, J[adwiga]. Pjacec
Sa. 09.11.2019 – NL Bórkowy/Błota D[irk]Pawlik/S[igbert] Budyšin
Sa.14.12.2019 – ML Slěpe/Rowne Penkojc

Sitzungsfreie Zeit Weihnachten 21.12.19 – 03.01.2020

Zur Positionierung und zum Eingang des Serbski sejm in die Dokumente der sog. Kohle-kommission im Rahmen der Feststellungen und Vorschläge zum Strukturwandel in der Lausitz fasst der Serbski sejm folgenden Beschluss:

Nach seiner Konstituierung legte der Serbski sejm sein Selbstverständnis in einem Manifest dar und formulierte seinen Vertretungsanspruch als demokratisch gewählte Volksvertretung der Wenden und Sorben (siehe Anlagen). Dieses Selbstverständnis ist geeignet, eine integrative Wirkung für alle in der Lausitz lebenden Menschen und darüber hinaus zu entfalten. Außerdem kann sich eine demokratisch legitimierte Vertretung des wendischen und sorbischen Volkes mit Klarheit und Gewicht in die Diskussionen über die Entwicklung der Lausitz einbringen. Wir beauftragen Frau Hannelore Wodtke als Mitglied der Kohlekommission, unseren gemeinsamen Antrag in die Verhandlungen einzubringen und für entsprechenden Eingang in die Dokumente der Kommission mit folgendem Wortlaut zu sorgen:

„Im Zusammenhang mit einer dauerhaft enkeltauglichen Entwicklung in der Lausitz, auch vor dem Hintergrund von 136 abgebaggerten vornehmlich wendischen und sorbischen Ortslagen und dem damit in der Mittellausitz verbundenen existentiell vernichtenden Verlust des zweisprachigen Siedlungsgebietes und Naturlebensraumes, der Sprache und Kultur des wendischen und sorbischen Volkes wird dringend empfohlen, den Wenden und Sorben in der Lausitz zur Kompensation der mit dem Bergbau getragenen Lasten, Kompetenzen und Hoheiten im Bezug auf Rettung und Revitalisierung ihrer Sprache und Kultur zu übertragen und mit ausreichend finanziellen Mitteln auszustatten. Es ist absolut notwendig, jegliche weitere Abbaggerung wendischer oder sorbischer Dörfer im besagten Siedlungsraum insgesamt zu unterlassen. Das wendische und sorbische Volk muß den Strukturwandel in der Lausitz unbedingt mitgestalten können.

Der Serbski Sejm hat sich am 17.11.2018 nach erster allgemeiner, geheimer und von inter-nationalen Wahlbeobachtern bestätigt rechtsgültiger Wahl konstituiert und ist somit im Einklang mit den maßgeblichen Grundlagen des internationalen Völkerrechts für die Wahrnehmung dieser Funktion am besten geeignet.

Darüber hinaus ist den Sorben und Wenden in der Lausitz als Volk von Personen mit deutscher Staatsangehörigkeit und dem nach den Landesgesetzen von Sachsen und Brandenburg gewährten freien Bekenntnis zur sorbisch/wendischen Nationalität und Anerkennung als autochthones Volk der Status einer Körperschaft des öffentlichen Rechts zu gewähren. Die in diesem Rahmen entstehende Kultur- und Bildungsautonomie für die Wenden und Sorben wird sich insgesamt sehr positiv für die gesamte Region auswirken. Die Vorteile der aktiven Pflege von Zweisprachigkeit und Bikulturalität sind als Standortfaktor international hochgeschätzte Merkmale und stellen vor allem beachtliche soziale Kompetenzen für die Region zur Verfügung. Mit der Errichtung einer Körperschaft des öffentlichen Rechts und der hoheitlichen Ausstattung des Parlamentes wird den Bewohnern der Lausitz und ihren historischen Besonderheiten Rechnung getragen und die Basis für eine selbstbestimmte und selbstverantwortliche Zukunft geschaffen, welche nach gewissen Entwicklungen zukünftig frei von äußeren Hilfen sein kann.

Die Kommission empfiehlt den Ländern Sachsen und Brandenburg, sowie der Bundesrepublik unverzüglich in Verhandlungen mit Vertretern des Serbski sejm einzutreten, um die Staatsverträge den neuen Rahmenbedingungen anzupassen und eine selbstbestimmte Entfaltung dieser bisher kaum genutzten Potentiale zu ermöglichen.

Das Ziel der Erhaltung des Siedlungsgebietes und des natürlichen Kultur- Lebensraumes hat für die Sejm-Mitglieder höchste Priorität. Die Lasten der vergangenen und gegenwärtigen Bergbauaktivitäten für die Menschen und die Natur in den betroffenen Regionen liegen bereits weit über dem verträglichen Maß und gerade in der Lausitz sind die Risiken und Nebenwirkungen für das Leben und Wirtschaften existentiell! Zudem widerspricht die aktuelle Praxis der Entscheidungswege und des Schadenausgleiches grundlegenden Prinzipien des internationalen Völkerrechtes auf Heimat, Subsidiarität und Selbstbestimmung. Der Serbski sejm unterstützt das Bündnis aktiv und bietet den Bündnismitgliedern Hilfe bei der Durchsetzung seiner Interessen an.

Wir fordern zudem die Abschaffung der Zwangsenteignung nach Bundesbergbaugesetz.

Die Frage der 2-tägigen oder 1–tägigen Sitzungen ist noch zu besprechen, desweiteren gibt es Vorschläge zu festen Wochenenden, wie z.B. 2. Samstag des Monats mit Apassung an Feiertagsverschiebungen. Bitte aus Pretschen von Herrn Thiele zur Unterstützung des nördlichsten Siedlungsgebietes in der ersten Aprilhälfte, sonst abwechselnd NL, ML, OL, Nähe zu Wohnorten der Abgeordneten sind noch zu besprechen und festzulegen.

Vorschläge zu Sitzungsterminen:

Sa.19.+So.20.01.2019;  => NL?

Fr.15.+Sa.16.02.2019; (Ferienbeginn Sachsen) => ML?

Sa.09.+So10.03.2019; => OL?

Oster-Mo. 22.+ Die. 23.04.2019 oder => NL – Pretschen!
Sa.27.04.+So.28.04.2019 oder
Die. 30.04.+01.05.2019;(Hexenbrennen, Maibaumstellen, erster Mai)

Pfingst-So.09.+Pfingst-Mo.10.06.2019; => ML

Sitzungsfreie Zeit Sommerferien BB + SA 20.06. – 16.08.19

Sa.31.08.+ So.01.09.2019; => OL

Do.03.+Fr. 04.10.2019 (Tag d. Einheit); => NL

Do.31.10.+Fr.01.11.2019(Reformationstag); => ML

Sa.14.+So.15.12.2019 (3. Advent) => OL

Sitzungsfreie Zeit Weihnachten 21.12.19 – 03.01.2020

eintägige Sitzungen, monatlich regelm. Sitzungen, 2. Samstag d. Monats, nach Bedarf 1-2 mal p.a. 2-Tagesklausur. Anregung: vorher Abstimmungsversammlungen zur Aussprache/ Abstimmung

Termine 2019

Sa. 12.01.2019 – NL Chóśebuz/Wětošow, H[anzo] W[ylem]-K[eł]
Sa. 09.02.2019 – ML Ćisk, Aneta Zahrodnikowa
Sa. 09.03.2019 – OL Hodźij/Göda, Měrćin Schneider-Krawc
Sa. 13.04.2019 – NL Mrocna/Pretschen HW-K, G.Thiele
Sa./So. 11./12.5.19 – NL Huštań, alt. OL Njebjelćicy S. Wilhelm oder T[omaš] Č[ornak]
Sa. 15.6.2019 – OL Budyšin, A[lexander] Pólk

Sitzungsfreie Zeit Sommerferien BB + SA 20.06. – 16.08.19

Sa.24.082019 – NL Prožym Chr[istoph] Haensel
Sa.14.09.2019 – ML Běła Wóda/Huzkidź Peńkojc
Sa. 12.10.2019 – OL Drjezdźan H[andrij] Kluga, J[adwiga]. Pjacec
Sa. 09.11.2019 – NL Bórkowy/Błota D[irk]Pawlik/S[igbert] Budyšin
Sa.14.12.2019 – ML Slěpe/Rowne Penkojc

Sitzungsfreie Zeit Weihnachten 21.12.19 – 03.01.2020

Positionierung und Eingang des Serbski sejm in den Dokumenten der sog. Kohlekommission im Rahmen der Feststellungen und Vorschläge zum Strukturwandel in der Lausitz

Als eines der ersten Papiere beschloß der Serbski sejm das Manifest mit seinen Arbeitsgrundlagen und den formulierten Vertretungsanspruch des Serbski sejm als gewählter Volksvertretung der Wenden und Sorben (siehe Anlagen). Diese Grundsätze beinhalten treffend viele potentielle Vorteile für die Lausitz und haben integrative Wirkung für alle Einwohner der Lausitz. Wir beauftragen damit Frau Hannelore Wodkte als Mitglied der Kohlekommission, unseren gemeinsamen Antrag in die Verhandlungen einzubringen und für entsprechenden Eingang in die Dokumente der Kommissiongemäß folgendem Wortlaut zu sorgen:

„Im Zusammenhang mit einer dauerhaft nachhaltigen Entwicklung in der Lausitz, vor dem Hintergrund von 136 abgebaggerten vornehmlich wendischen und sorbischen Ortslagen und dem damit in der Mittellausitz verbundenen existentiell vernichtenden Verlust des zweisprachigen Siedlungsgebietes, sowie von Sprache und Kultur der Wenden und Sorben wird dringend empfohlen, den Wenden und Sorben in der Lausitz zur Kompensation der im Bergbau getragenen Lasten, Kompetenzen und Hoheiten im Bezug auf die Revitalisierung/Rettung ihrer Sprache und Kultur zu übertragen und mit ausreichenden Mitteln zur langfristigen Sicherung von Sprache, Kultur und Bildung auszustatten. Träger dieser Hoheiten und Kompetenzen soll das selbstgewählte Parlament der Wenden und Sorben, der Serbski sejm sein, welcher sich am 17.11.2018 nach erster allgemeiner, geheimer und von internationalen Wahlbeobachtern bestätigt rechtsgültiger Wahl konstituiert hat. Damit einhergehend und im Einklang mit maßgeblichen Grundlagen des internationalen Völkerrechts ist den Sorben und Wenden in der Lausitz als Volk von Personen mit deutscher Staatsangehörigkeit und dem nach den Landesgesetzen von Sachsen und Brandenburg gewährten freien Bekenntnis zur sorbisch/wendischen Nationalität der Status einer Körperschaft des öffentlichen Rechts zu gewähren. Die in diesem Rahmen angestrebte Kultur- und Bildungsautonomie für die Lausitzer Slawen wird sich insgesamt sehr positiv für die gesamte Region auswirken, die Vorteile der Pflege von Zweisprachigkeit und Bikulturalität sind als Standortfaktor international hochgeschätzte Merkmale und stellen vor allem enorme soziale Kompetenzen für die Region zur Verfügung. Mit der Errichtung einer  Körperschaft des öffentlichen Rechts der Wenden und Sorben und seinem Parlament als Träger wird der Lausitz und ihren Bewohnern mit ihren historischen Besonderheiten Rechnung getragen und eine Basis für eine selbstbestimmte und selbstverantwortliche Zukunft geschaffen, die nach gewissen Entwicklungen zukünftig frei von äußeren Hilfen sein kann.
Die Kommission empfiehlt den Ländern Sachen und Brandenburg, sowie der Bundesrepublik in Verhandlungen mit dem Serbski sejm einzutreten, um auf der Grundlage der vorhandenen Staatsverträge neue, enkeltaugliche Rahmenbedingungen für eine freie Entfaltung dieser bisher kaum genutzten Potentiale zu schaffen.“

Unterstützung des Bürgerbündnisses „Alle Dörfer bleiben“ durch den Serbski sejm

Im Vorfeld des 1. Dezember 2018, an dem in Berlin eine Demonstration für den Kohleausstieg stattfand, um der Kohlekommission, der Bundesregierung, dem Bundestag und den Landesregierungen den Bürgerwillen zum Erhalt der durch den Kohlebergbau gefährdeten Dörfer und Landschaften zu zeigen, gründete sich ein Bürgerbündnis namens „Alle Dörfer bleiben“.
Mitglieder des Serbski sejm unterstützten die Protestaktion persönlich vor Ort und bringen zur 2. Sitzung der ersten Periode am 15.12.2018 folgenden Antrag zur aktiven und offiziellen Unterstützung des Bürgerbündnisses „Alle Dörfer bleiben“ zur Abstimmung in den Serbski sejm ein:

„Das Ziel der Erhaltung des Siedlungsgebietes und des natürlichen Kultur-Lebensraumes hat für die Sejm-Mitglieder höchste Priorität. Die Lasten der vergangenen und gegenwärtigen Bergbauaktivitäten für die Menschen in den betroffenen Regionen liegen bereits weit über dem verträglichen Maß und gerade in der Lausitz sind die Risiken und Nebenwirkungen für das Leben und Wirtschaften existentiell! Zudem widerspricht die aktuelle Praxis der Entscheidungswege und des Schadenausgleiches grundlegenden Prinzipien des internationalen Völkerrechtes auf Heimat, Subsidiarität und Selbstbestimmung. Der Serbski sejm unterstützt das Bündnis aktiv und bietet den Bündnismitgliedern Hilfe bei der Durchsetzung seiner Interessen an.“

Der Antrag wird unterstützt von folgenden Mitgliedern des Serbski sejm:

Dirk Paulick, Christoph Haensel, Tomaš Čornak und Hanzo Wylem-Keł, Dr. Andreas Kluge, Alex Pólk, Měrćin Schneider-Krawc, Sandra Wilhelm, Ilona Urban, Sophia Ziesch, Edith Peńk und Kito Peńk

Der Entwurf zum „Manifest Serbskeho sejma“ wird in folgenden Punkten überarbeitet:

1. Durchgängige Verwendung geschlechtsneutraler Sprache (z.B. „der Sorb*innen und Wend*innen)
2. Veränderung Punkt 3. „Als gewählte Vertreter des sorbischen und des wendischen Volkes üben wir das Recht auf Selbstbestimmung und Selbstverantwortung aus“
3. Streichung des Satzes in Punkt 5: “ Die sorbische und wendische Sprache ist die Arbeitssprache des Serbski sejm“. Die Beibehaltung dieses Satzes wäre zum einen ein Widerspruch zu Punkt 6 und würde zum anderen die Mitglieder des Sejm ausschließen, die nicht oder nicht ausreichend sprachmächtig sind.

Ergänze Punkt 1: Wir regen einen Akt zur inneren Aussöhnung an. Dieser soll Befindlichkeiten aller Strömungen im Volke aufnehmen, Unrecht dokumentieren sowie gegenseitige Vergebung, Zuversicht und Stärke unseres Volkes befördern.

Ergänze Punkt 2: Wir sind gewillt, uns, unsere Sprache und unsere Kultur als dauerhafte Bereicherung in die Region und darüber hinaus zu Nutzen Aller einzubringen.

Ich beantrage zur Besprechung und Abstimmung der finalen Version ca. 5 Minuten Zeit zur Begründung und mind. 15 Minuten Zeit zur Abstimmung.

Ergänze Absatz 2 nach „Heute konstituiert sich das gewählte Parlament, der Serbski Sejm.“: Damit besteht erstmalig in der Geschichte der Wenden und Sorben die Möglichkeit, auf demokratisch legitimiertem Wege Selbstbestimmung u.a. in sprach- und kulturpolitischen Angelegenheiten zu erreichen.

Ergänze nach „Wir anerkennen die Leistung der Domowina – Bund Lausitzer Sorben e.V. in der“ das Wort „bisherigen“.

Ändere Punkt 4: Ersetze „des sorbischen / wendischen Volkes“ durch „des Volkes der Wenden und Sorben/der Lausitzer Slawen“

Ersetze Punkt 5: „Wir erkennen die Sprachen der oberlausitzer Sorben/Wenden, der niederlausitzer Wenden/Sorben und der Übergangsgebiete der Mittellausitz, ins-besondere in der Region Schleife als tragendes Element der Identität und der Kultur des sorbischen und wendischen Volkes / Lausitzer Slawen. Der aktuellen Situation geschuldet, daß ca. 80% der Lausitzer Wenden und Sorben deutsch als Muttersprache verwenden und der Sejm diese Gruppe gezielt in das gesellschaftliche Leben der Lausitzer Wenden und Sorben integrieren will, sind die Arbeitssprachen des Sejm oberlausitzer Sorbisch/Wendisch, niederlausitzer Wendisch/Sorbisch, Schleifer Sorbisch und deutsch.“

Ergänze in Punkt 6 hinter „politischem oder religiösem Bekenntnis“ die Worte „und Sprachkenntnissen“.

Ich beantrage zur Begründung der Änderungen und Diskussion ca. 15 min. der Sitzungszeit.

Dieser Antrag befasst sich mit der Erweiterung der bestehenden vorläufigen
Geschäftsordnung hin zu einer qualifizierteren vorläufigen Geschäftsordnung. Der
Antrag enthält mehrere Schritte, die aufeinander aufbauen.

1. Vorstellung der erweiterten vorläufigen Geschäftsordnung durch Jan Kosyk
2. Abstimmung: Diese vorläufige Geschäftsordnung diskutieren oder bei der
   bestehenden rudimentären vorläufigen Geschäftsordnung bleiben und auf die
   Erarbeitung einer umfassenden Geschäftsordnung warten?
   1. Bei Annahme Diskussion: Weiter mit Punkt 3.
   2. Bei Ablehnung: Antrag beendet.
3. Abstimmung: Bezeichnung der Mitglieder des Serbski Sejm
   1. Gesandte
   2. Abgeordnete
4. Fragen und Anmerkungen aufnehmen, ggf. Änderungsanträge sammeln.
5. Änderungsanträge übernehmen bzw. abstimmen.
6. Annahme der so geänderten vorläufigen Geschäftsordnung abstimmen.

Anlage: Vorläufige Geschäftsordnung vom 13.12.2018 (PDF)

Vorschau GO, zur Diskussion und Abstimmung:

Was soll mit der GO bestimmt und geregelt werden? Ausgangspunkt sind die Fragen nach der Art und Weise der Zusammenarbeit und dem Umfang der Regelungen. Vorschlag hier als Basis zur weiteren Abstimmung:

1. Präambel (z.B. das Manifest und der Vertretungsanspruch  wie wollen wir miteinander arbeiten)
2. Sitzungen
   1. §§ 1- 9 Sitzungen gem. Vorschlag
   2. §§ 10 – 15 Anträge gem. Vorschlag
   3. §§ 16 – 19 Beschlußfassungsregeln gem. Vorschlag
   4. zur Diskussion Wahlen:
      1. Beschlüsse mit einfacher Mehrheit (der Anwesenden)
      2. Beschlüsse mit absoluter Mehrheit (der Gesandten insgesamt)
      3. Beschlüsse mit 80/90% der Sejmgesandten (alles was grundlegendste Sachen betrifft)
      4. Vetorechte
   5. Einbeziehung „Außenstehender“, z.B. sachkundige Bürger, berufene Aktivisten, usw.
3. Gremien
   1. (§ 20) Sitzungsleitung würde ich dem Sejm-Präsidium, bestehend aus der Alterspräsidentin und je einem gewählten Vertreter der OL/NL und dem Schriftführer als festes Organ  für Organisation und Dokumentation vorschlagen, die sich auch weiteren helfenden Personen bedienen können.
   2. (§21) Beauftragte (besondere Gesandte für eine spezielle Aufgabenstellung oder eine bestimmte Kontaktpflege)
      1. z.B. internationale Beziehungen
      2. Kontakte zu bestimmten Gremien, wie Domowina, Sorbenräten, Schulamt, etc.
   3. (§22)Ausschüsse analog Ministerien, denen Themen schwerpunktmäßig zu geordnet  werden, zunächst reichen
      1. Recht (Aufg. KöR, Verfassung, Staatsverträge),
      2. Bildung (Erarbeitung des Themengebietes Bildungsautonomie, Modelle, etc.),
      3. Siedlungsgebiet und wirtschaftliche Entwicklung
      4. Kultur, Jugend (ich sehe diese Ausschüsse als Vorläufer der Ministerien (nach dem Belgischen Modell!),
      5. Finanzen (zunächst Spenden organisieren und verwalten, später Budgets verwalten)
      6. ORGA und IT, PR
   4.  (neu) Serbska komissija, – unsere Verhandlungsführer und Ansprechpartner nach Außen, bestehend aus je 2 NL/OL und den Ausschußvorsitzenden als beratende Mitglieder

Diese Sammlung von Stichpunkten ist das Ergebnis bisher eingehender und im Vorfeld der Wahlen konzeptionell erarbeiteter Vorschläge. Sie erhebt weder Anspruch auf Vollständigkeit noch abschließende Formulierungen. Ich habe mir lediglich erlaubt, eine gewisse Systematik und Übersichtlichkeit zu erarbeiten. Diese orientiert sich am bisherigen Stand der vorläufigen GO, die das Ziel hat, eine erste Arbeitsfähigkeit herzustellen.
Erläuterungen zu Vorstellungen und einzelnen Punkten möchte ich dazu am 15.12.18 zur Einführung in diesen Tagesordnungspunkt geben, sofern er als TO-Punkt bestand hat.

1. Zahajenje přez starobnostnu presidentku Edith Pjeńkowu
   • Zahajenje prěnjeho posedźenja prěnjeho Serbskeho sejma.
   • Naspomnjenje, zo so njeje wšitko cyle tak poradźiło, kaž smy sej to předstajili, tola smy sej wědomi, zo kóždy spočatk ćežki je, a zo budźa so wěcy w přichodźe lěpje poradźić..
2. Wothłósowanje předsydstwa posedźenja a starobnostnej presidentki
   • Wotpowědujo směrnicam zakładnehozakonja Zwjazkoweje republiki Němskeje přewza starobnostna presidentka Edith Pjeńkowa z přihłosowanjom přitomnych zapósłancow předsydstwo posedźenja.
   • Namjet so jednohłósnje přiwza.
3. Wothłósowanje pismawjednika
   • Jako pismawjednik so dobrowólnje namjetuje: Alexander Pólk.
   • Namjet so jednohłósnje přiwza.
4. Zwěsćenje přitomnosće (hlej horjeka)
5. Diskusija a wobzamknjenje: Dnjowy porjad
   • Namjet zapoda: Tomaš Čornak.
   • hlej dokument: „181117_1 Dnjowy pósejźenje _ porjad – Tagesordnung“
   • Namjet so jednohłósnje přiwza.
6. Diskusija a wobzamknjenje: pochwilny jednanski projad
   • Namjet zapoda: Alexander Pólk (zastupjejo Jana Kosyka)
   • hlej dokument: „181117_2 Jednanski pósejźenje – porjad – vorläufige Geschäftsordnung„
   • Hłowne wobsahowe dypki so předčitaja.
   • Namjet so jednohłósnje přiwza.
7. Diskusija a wothłosowanje wo mjeno „Serbski sejm“
   • Edith Pjenkowa zahaji diskusiju wo mjeno „Serbski sejm“. W zašłosći jewješe so wospjet měnjenje, zo mjeno „Serbski sejm“ njeje přiměrjene, dokelž
     njejedna so wo połnohódny parlament/sejm.
   • Edith Pjenkowa argumentuje, mjeno „Serbski sejm“ dale zdźeržeć, dokelž je so tute mjeno přez lěta etablěrowało a dokelž je so naposledk pod tutym mjenom wólba přewjedła.
   • Přispomnjenje wot Alexandera Pólka: Tež, hdyž Pólk mjeno akceptuje, naspomni, zo je Serbski sejm faktisce hišće w procesu natwara. Tohodla je znapřećiwjenje, zo „Serbski sejm“ jedne zamylace mjeno je, plawzibelne. Tohodla je wažne wobstajnje wobmyslić, zo puć k wutworjenju statusa dospołneho
     parlamenta hišće dawno dokročeny njeje.
   • Namjet mjeno „Serbski sejm“ dale zdźeržeć so jednohłósnje přiwza.
8. Diskusija: Postupowanje při wutworjenju wuběrkow, zasadźenje dźěłoweje skupiny “Jednanski porjad”
   • Słowa so jima Měrćin Krawc.: 2. posedźenje Serbskeho sejma měhło so hłownje z wutworjenjom wuběrkow zaběrać. Wšitcy Serbja su wuraznje přeprošeni tomu přinošować. Prěnje namjety za móžne wuběrki:
     • wudźěłanje wustawy
     • organizacija přichodnych wólbow
     • realiszacija kulturneje awtonomije
     • realizacija kubłanskeje awtonomije
     • „politka a prawo“ – docpěće statusa korporacije
     • wuběrk za jednanja ze zarjadami a partnerami
     • regionalne sobupostajowanje
     • financy – prěnjotny nadawk: kóšty wólby narunać; na tutym městnje so wurazny dźak na knjeza W. Měškanka wupraji.
     • zjawnostne dźěło
     • byrgarska participacija
     • změrcowski wuběrk
     • Namjety za dlaše wuběrki su witane.
   • Alexander Pólk zapoda (zastupjejo Jana Kosyka) namjet wo zasadźenje dźěłoweje skupiny “Jednanski porjad”.
     • hlej dokument: „181117_8 Arbeitsgruppe Geschäftsordnung„
     • Jako čłonojo za dźěłowu skupinu so namjetuja: Christoph Haensel, Jan Kosyk, Hajko Kozel, Alexander Pólk, Hanzo Wylem-Keł
     • Namjet so přiwza, jedyn zapósłanc so hłosa zda.
9. Diskusija a wobzamknjenje: komisariski narěčenski partner
   • Jako komisariska narěčenska partnerka za medije so starobnostna prezidentka Edith Pjenkowa sama namjetuje. Namjet so jednohłósnje přiwza.
10. Diskusije a wobzamknjenja: poselstwa
    • Tomaš Wornar předstaji manifest Serbskeho sejma; hlej dokument: „181117_3 Manifest Serbskeho sejma“
      Manifest so jednohłósnje přiwza.
    • Hanzo Wylem-Keł předčita Poselstwo měra z pjera Uda Nikuša; hlej dokument: „181117_4 Poselstwo měra – Friedensbotschaft“
      Poselstwo měra so jednohłósnje přiwza.
    • Tomaš Čornak zapoda namjet wo Narok zastupnistwa Serbskeho sejma; hlej dokument: „181117_5 Narok zastupnistwa – Vertretungsansanspruch„.
      Namjet so jednohłósnje přiwza.
11. Diskusija a wobzamknjenje: termin přichodneho posedźenja Serbskeho sejma
    • Handrij Wjeńk předčita jednanski namjet Jana Kosyka. Tola njepředčitaja so wšitke tři terminowe namjety, ale jeničce namjet za 15.12.2018, 13:00 hodź.
    • Přispomnjenje Carole Geppertoweje: na tutym dnju njemóže so wobdźělić.
    • Wuslědk wothłosowanja: 15 přihłosowanja, 0 napřečiwne, 4 so hłósa zdadźa.
    • Namjet I za pomjenowany termin so přiwza. [Dodaće pismawjednika: po móžnosći by so dyrbjało znowa wothłosować, tutón raz z pomjenowanjom wšitkich třoch terminow.]
    • Přispomnjenje Christopha Haensela: Je radźomne, dospołny plan posedźenjow za lěto 2019 zwoprědka přihotować, zo by so terminowe planowanje zapósłancow zjednoriło. Při tym měhli tež wobmyslić, hač njebychu so posedźenja hnydom jako dwudnjowske zarjadowanja přewjedli.
12. Zakónčace słowa
    • Předsydka posedźenja Edith Pjenkowa wupraji dźak na přitomnych a podpěraćelow Serbskeho sejma w zašłych měsacach. Serbski lud njemóže hižo dlěje dočakać, tuta generacija je posledna, kiž móže połoženje Serbskeho ludu zasadnje polěpšić.